ဘယ္ေလာက္အိပ္အိပ္ အိပ္ေရးမ၀ဘဲ အၿမဲႏြမ္းနယ္ အိပ္ငိုက္ေနပါသလား?

Category

က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာဗဟုသုတမ်ား

       အာဟာရ မျပည့္ဝျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ သိုင္း႐ြိဳက္ေရာဂါမ်ား စသည္ျဖင့္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ၿပီး မလႈပ္ခ်င္ မကိုင္ခ်င္ ႏံုးေနရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အထဲမွာ တစ္ခု အပါအဝင္ကေတာ့ အအိပ္ေရာဂါေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

●        မနက္ခင္းမွာ မထႏိုင္ျခင္း

●        တစ္ေနကုန္ အိပ္ငိုက္ေနျခင္း

●        စားေနရင္း၊ စကားေျပာေနရင္းနဲ႔ ကားေမာင္းေနရင္းေတာင္ အိပ္ငိုက္တတ္ျခင္း

●        တေရးတေမာ အိပ္ေပမယ့္ အိပ္ေရးမဝျခင္း

●        စိတ္တိုစိတ္ဆတ္ေနျခင္း

●        အာ႐ံု မစူးစိုက္ႏိုင္ျခင္း

●        အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း

●        အလုပ္မွာ၊ ေက်ာင္းမွာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းျခင္းေတြဟာ အအိပ္ေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

          ညဘက္မွာ ေကာင္းေကာင္း အိပ္ေပ်ာ္တယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ ေန႔ဘက္မွာ မလန္းမဆန္း အိပ္ငိုက္ေနတတ္တဲ့ အဓိကေရာဂါ (၃) မ်ိဳး ရွိပါတယ္။

1.      ညအိပ္ခ်ိန္ အသက္႐ွဴရပ္ေရာဂါ

          တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ လည္ပင္းႂကြက္သားေတြေၾကာင့္၊ လွ်ာေနာက္ျပန္ လန္တာေၾကာင့္၊ အာသီးႀကီးေနတာေၾကာင့္ ေလလမ္းေၾကာင္းမွာ ပိတ္သြားၿပီး အသက္႐ွဴ ရပ္ရပ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအသက္႐ွဴ ရပ္သြားတဲ့အခါ ဦးေႏွာက္က အသက္ျပန္႐ွဴဖို႔ ျပန္ႏိုးလာတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္စဥ္ဟာ တစ္ညမွာ အႀကိမ္ေရ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ျဖစ္တတ္ေပမယ့္ ၁၀ စကၠန္႔မွ စကၠန္႔ ၂၀ ေလာက္အထိသာ ၾကာတတ္တဲ့အတြက္ ႏိုးလို႔ ႏိုးမွန္းေတာင္ မသိလိုက္ၾကပါဘူး။ ဒီလို ညဘက္ ခဏခဏ ႏိုးေနတဲ့အခါ ေန႔ဘက္မွာ အိပ္ငိုက္ေနၿပီး ႏြမ္းနယ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။

2.      အိပ္ခ်ိန္  မူမမွန္ေရာဂါ

          ပံုမွန္လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အအိပ္စက္ဝန္းမွာ မ်က္လံုးလႈပ္ရွားမႈျမန္ခ်ိန္ (REM) နဲ႔ မ်က္လံုးလႈပ္ရွားမႈမရွိခ်ိန္ (NREM) ဆိုၿပီး မိနစ္ ၉၀ စီ တစ္လွည့္စီ ျဖစ္တတ္ၿပီး အိပ္ခ်ိန္ရဲ႕ ၇၅% ကို NREM အခ်ိန္နဲ႔ ကုန္ဆံုးတတ္ၾကပါတယ္။ NREM အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ခႏၶာကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ၿပီး REM အခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္လႈိင္းေတြ ျမန္ဆန္ကာ အိပ္မက္ေတြ မက္တတ္ၾကပါတယ္။ Narcolepsy ေရာဂါမွာ ဒီစက္ဝန္း မူမမွန္ျဖစ္ၿပီး ႐ုတ္တရက္ႀကီး မထင္မွတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ REM အိပ္ခ်ိန္စက္ဝန္းကို ေရာက္ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ သိပၸံပညာရွင္ေတြကေတာ့ hypocretin ဆိုတဲ့ အာ႐ံုေၾကာ ဆက္သြယ္ပစၥည္း အလြန္နည္းပါးေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

3.      ေျခမၿငိမ္ေရာဂါ

          ဒီေရာဂါေဝဒနာ ခံစားရသူေတြမွာ အိပ္ေပ်ာ္ဖု႔ိ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္ ေျခေထာက္မွာ မသက္မသာ ခံစားခ်က္ေတြ၊ ေျပာမျပတတ္တဲ့ နာက်င္မႈေတြ၊ တ႐ြ႐ြ ခံစားခ်က္ေတြ ျဖစ္လာတတ္ၿပီး ေျခေထာက္ လႈပ္ခ်င္ ေ႐ႊ႕ခ်င္ ေျပာင္းခ်င္ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီလို အိပ္ေပ်ာ္ခါနီးတိုင္း ေျခေထာက္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခ်င္တဲ့ဆႏၵေၾကာင့္ ေကာင္းေကာင္းအိပ္မေပ်ာ္ဘဲ ေန႔ဘက္မွာ အလြန္အမင္း ငိုက္တတ္ပါတယ္။

>>    ေရာဂါရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ျခင္း

          ေရာဂါကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ဖို႔အတြက္ ဘယ္လိုအေျခအေနေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ အိပ္ငိုက္တတ္သလဲဆိုတာကို ၀-၃ ေမးခြန္းေတြေမးၿပီး စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။

          အျခားႏြမ္းနယ္ အိပ္ခ်င္တတ္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတာေၾကာင့္ ေသခ်ာရွာေဖြၿပီး လုိအပ္တ့ဲကုသမႈေတြ ေပးရပါမယ္။

>>    ကုသနည္း

1.      ညအိပ္ခ်ိန္ အသက္႐ွဴရပ္ေရာဂါ (obstuctive sleep apnoea)

          အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္ကစၿပီး ခြဲစိတ္မႈအထိ ကုနည္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

          အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳတဲ့နည္းကေတာ့့ ဖိအားမ်ားေလကို အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းထဲ ထည့္ေပးၿပီး လမ္းေၾကာင္းပိတ္ျခင္းကို တားဆီးေပးတဲ့ PAP အသက္႐ွဴစက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူနာဟာ ညဘက္မွာ ေကာင္းေကာင္းအိပ္ေပ်ာ္ၿပီး တစ္ေနကုန္ လန္းဆန္းေနႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

2.      အိပ္ခ်ိန္ မူမမွန္ေရာဂါ Narcolepsy

          ဒီေရာဂါမွာ ေန႔ဘက္မွာ အိပ္ငိုက္တတ္တာအျပင္ ႐ုတ္တရက္ သတိေမ့ျခင္း၊ ကေယာင္ေျခာက္ျခားျဖစ္ျခင္း၊ ဘီလူးစီးသလို အိပ္ရာႏိုးခ်ိန္ လႈပ္မရျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။ ေပးႏုိင္တဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ -

●        ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာကို ႏႈိးဆြေပးတဲ့ေဆးမ်ား

●        စိတ္က်ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးမ်ား

●        အိပ္ေဆး : ဒီလူနာေတြဟာ ေန႔ဘက္မွာ ႐ုတ္တရက္ အိပ္ေပ်ာ္တတ္ေပမယ့္ ညဘက္ေတြမွာ အိပ္မရ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

●        လူေနမႈပံုစံ ေျပာင္းလဲျခင္း : တေရးတေမာ ေန႔လယ္ခင္း အိပ္ျခင္း၊ ကဖိန္းနဲ႔အရက္ ေရွာင္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ျခင္း။

3.      ေျခမၿငိမ္ေရာဂါ restless leg syndrome

          ဒီေရာဂါကို ျဖစ္ေစတဲ့၊ ပိုဆိုးေစတဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ၊ သံဓာတ္အားနည္းျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳ၊ အ,အန္ေပ်ာက္ေဆး၊ စိတ္ေရာဂါေဆး၊ စိတ္က်ေရာဂါေပ်ာက္ေဆး စတဲ့ ေဆးဝါးမ်ား၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခငး္၊ အရက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးမ်ား ပါဝင္ပါတယ္။

>>    အိမ္တြင္းနည္းလမ္းမ်ား

●        ေလ့က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ပါ။

●        အိပ္ခ်ိန္ မွန္မွန္အိပ္ပါ။

●        အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ ကဖိန္း ေလွ်ာ့ပါ။

●        ေျခေထာက္ကို ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။

●        ေျခေထာက္မွာ အပူတစ္လွည့္၊ အေအးတစ္လွည့္ ကပ္ေပးပါ။

●        ပါရာ၊ Ibuprofen၊ naproxan လိုမ်ိဳး အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ ေသာက္ေပးပါ။

●        ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ ျဖည့္စြက္စာေတြ စားေပးပါ။

>>    ေသာက္ေဆးမ်ား

●        အိပ္ေဆးမ်ား

●        အတက္က်ေဆး

Dr. Mya Phoo Ngon