လူငယ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ား

လူငယ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ား
“အစ္ကုိ ကၽြန္ေတာ္ ဟုိေန႔က ေဘာ္ဒါေတြေၿမွာက္ေပးတာနဲ႔ေလ အရက္ကလည္း နည္းနည္းမူးေနေတာ့ အဲဒါ..”

“ဆရာရယ္၊ သမီးကို ၿဖစ္ႏုိင္ရင္ ကူညီပါ၊ ခုမွ ဒုတိယႏွစ္ပဲ ရွိေသးေတာ့ အိမ္က ရည္းစားရွိမွန္းေတာင္ မသိေသးဘူး၊ ဘယ္လုိမွယူလို႔ မၿဖစ္လုိ႔ပါ၊ အေမတို႔သိရင္ သမီးကုိသတ္မွာ”

“ကၽြန္ေတာ့္မွာ အဲဒီလိုၿဖစ္ေနၿပီဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ့ေကာင္မေလးဆီေရာ ကူးသြားႏုိင္လား ဆရာ။ သူနဲ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္အတူေနမိေသးတယ္”

မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးလုပ္ငန္းလုပ္ေနတဲ့ ကိုယ့္အတြက္ေတာ့ ဒီစကားေတြက မၾကားခ်င္မွအဆံုးပဲ။ လူငယ္ေတြရဲ႔ သဘာ၀ဟာ လြတ္လပ္ခ်င္တယ္၊ အရာရာကို စူးစမ္းခ်င္တယ္၊ လက္တည္႔စမ္းခ်င္တယ္၊ အေတြးအေခၚသစ္၊ အယူအဆသစ္ေတြကို သေဘာက်တယ္၊ လူစိတ္၀င္စားတာ ခံခ်င္တယ္၊ ေခတ္ေရွ႔ေၿပးခ်င္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ဒီေန႔ေခတ္ လူငယ္ေတြၾကားမွာ တက္တူးေတြ ထုိးလာၾကတယ္၊ အ၀တ္အစား၊ ဖက္ရွင္ပံုစံေတြ ေၿပာင္းလာၾကတယ္၊ လက္မထပ္ခင္အတူေနတာေတြ ၿဖစ္လာတယ္။ မိန္းကေလးေတြ အရက္ေသာက္လာၾကတယ္၊ နည္းပညာအသံုးၿပဳမႈေတြ အရမ္းမ်ားလာတယ္။ ဒီလိုေၿပာင္းလဲလာတဲ့ လူေနမႈပံုစံေတြေၾကာင့္ တုိးတက္လာတာေတြ ရွိသလို၊ တစ္ဖက္မွာလည္း လူငယ္ေတြအေနန႔ဲ မလိုခ်င္ဘဲကုိယ္၀န္ရတာေတြ၊ ေရာဂါကူးစက္တာေတြ၊ ဒါေတြလည္း ၿဖစ္လာရတယ္။

အဲဒီလိုမ်ိဳးကိစၥေတြ ၿဖစ္လာၿပီဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေၿပာတတ္ၾကတယ္၊ လူငယ္ေတြ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အသိပညာမရွိလို႔ ၿဖစ္ရတာ တဲ့။ ဟုတ္ပါတယ္၊ သူတို႔ေလးေတြမွာ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာေတြ အားနည္းၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္မူလအေၾကာင္းရင္းက ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ “လူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီမွာ ရွိတဲ့ လိင္နဲ႔မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကို လူငယ္ေတြ ရမေနၾကတာေၾကာင့္”ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး လို႔ ေၿပာလိုက္တုိင္းမွာ အေၿခခံအက်ဆံုး လုပ္ရမဲ့အခ်က္က လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီတုိင္းဟာ သူတစ္ပါးရဲ႔ အခြင့္အေရးကို ေလးစားေပးၾကဖုိ႔ပါပဲ။

“All individuals have to respect the rights of others.”

ဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္မွာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ၿပင္သစ္မွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ၿမန္မာလုပ္သားတစ္ေယာက္ကုိ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ကားမွာ အာရွသားတစ္ေယာက္ေနရာလိုေနလုိ႔ ပါ၀င္သရုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းကို သူက ၿပန္ေၿပာၿပထားတယ္၊ ‘ဒီမွာက Human rights ကို အေလးေပးၾကေတာ့ ကမ္းလွမ္းလာတဲ့သူေတြက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႔အလုပ္ခ်ိန္၊ အားလပ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ေဘာလံုးကစားမဲ့အခ်ိန္၊ ဒါေတြအားလံုးကို ထည္႔စဥ္းစားၿပီးမွ ရုိက္ကြင္းလာရမဲ့အခ်ိန္ကို အဆင္ေၿပေအာင္ စီစဥ္ေပးတယ္’ တဲ့။ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေလးစားတန္ဖိုးထားတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားမွာေတာ့ လူလူခ်င္း မေၿပာနဲ႔၊ တိရိစာၦန္ကိုေတာင္ ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံတတ္ၾကတယ္။ ကုိယ့္မွာ ဘာအခြင့္အေရးေတြ ရွိလဲဆုိတာကိုလည္း သိတယ္၊ ေတာင္းလည္းေတာင္းဆုိတတ္တယ္၊ အဲဒီလိုပဲ သူတစ္ပါးရဲ႔ အခြင့္အေရးေတြကုိလည္း တန္ဖိုးထားတယ္၊ ေလးစားတယ္။ ေၿပာရရင္ေတာ့ သူတု႔ိေတြဟာ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ ‘လူ’လုိ႔ ခံစားရတယ္၊ အဲဒီေတာ့ ေဘးပတ္၀န္းက်င္က လူေတြကုိလည္း ‘လူ’လို႔ၿမင္ႏုိင္ၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လို လူအခြင့္အေရး ဆုိတဲ့စကားလံုးကုိ မေန႔တစ္ေန႔ကမွ ပါးစပ္က က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေၿပာရဲတဲ့ တုိင္းၿပည္မ်ားမွာက်ေတာ့ ကုိယ့္မွာ ဘာအခြင့္အေရးေတြ ရွိမွန္းလည္း မသိဘူး၊ ရွိမွန္းေတာင္ မသိတဲ့ေနာက္ေတာ့ ေတာင္းဆုိရေကာင္းမွန္း ေလးစားရေကာင္းမွန္းလည္း မသိၾကေတာ့ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီက ဆရာ၀န္နဲ႔လူနာ၊ မိဘနဲ႔သားသမီး၊ ဆရာနဲ႔တပည္႔ ဆက္ဆံၾကတဲ့ပံုစံေတြကုိ သူတို႔ဆီက ပံုစံေတြနဲ႔ ခ်ိန္ထုိးၾကည္႔ၾကည္႔ရင္ ဒီကြာၿခားခ်က္ကို အလြယ္တကူ သိႏုိင္တယ္။ ဒီေန႔လူငယ္ေတြ ၾကံဳေနရတဲ့ က်န္းမာေရးၿပႆနာမ်ားဟာလည္း အဲဒီလိုအခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရႈံးေနရတာေၾကာင့္ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားဆုိတာက လူသားအားလံုးနဲ႔ သက္ဆုိင္တာပါ။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္သူနဲ႔ အိမ္ေထာင္ၿပဳမယ္၊ ကေလးဘယ္ႏွေယာက္ယူမယ္ ဆုိတာေတြကုိ ဆံုးၿဖတ္ပုိင္ခြင့္၊ သာယာေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ အိမ္ေထာင္တစ္ခုကုိ ပိုင္ဆုိင္ႏုိင္ခြင့္၊ ဒါေတြပါပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ လူငယ္ေတြနဲ႔ အဓိကသက္ဆုိင္ေနတဲ့ အခြင့္အေရးေတြအေၾကာင္းပဲ ေၿပာသြားပါ့မယ္။

၁) မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား ရွာေဖြရယူပုိင္ခြင့္

(Right to seek, receive and impart information related to sexual and reproductive health)

ခုနက လူၾကီးေတြ ေၿပာေၿပာေနၾကတဲ့ လူငယ္ေတြ အသိပညာမရွိလို႔ ဆုိတဲ့ကိစၥရဲ႔ အေၾကာင္းရင္းခံက ဒါပါပဲ။ လူၾကီးေတြ၊ ဆရာသမားေတြ၊ မိဘေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို ကေလးေတြ မသိသင့္ဘူး၊ သိရင္ မဟုတ္တာေတြ လုပ္ကုန္ၾကလိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ေရွးရုိးစြဲအေတြးအေခၚေတြ ရွိေနၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ရွိရင္ ေပးမသိခ်င္ၾကဘူး၊ စာအုပ္ေတြဖတ္ရင္လည္း ပိတ္ပင္တယ္၊ ေမးလည္းၿပန္မေၿဖၾကဘူး၊ ပညာသင္ရမဲ့အရြယ္မွာ ပညာပဲသင္ လုိ႔ဆံုးမၾကတယ္။ တစ္ခါ မိန္းကေလးဆုိတာ အရွက္အေၾကာက္ၾကီးရမယ္ဆုိတဲ့ အဆံုးအမမ်ိဳးနဲ႔ ထပ္ေပါင္းလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ မိန္းကေလးေတြရဲ႔ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာက ေတာ္ေတာ္ေလးကို နည္းသြားတယ္။ ကိုယ့္ခႏၶာကုိယ္ကရာသီေသြး ဘာေၾကာင့္ဆင္းရသလဲ၊ ကိုယ္၀န္ဆိုတာ ဘာေၾကာင့္ရရသလဲ၊ ဒါေတြကုိေတာင္ သိမေနၾကဘူး။ သိေအာင္လည္း မၾကိဳးစားၾကဘူး၊ ရွက္ေနေၾကာက္ေနၾကတယ္။ ဒီအခါမွာ ခု အားလံုးေတြ႔ေနၾကရသလို မလုိလားအပ္တဲ့ ၿပႆနာေတြအမ်ားၾကီး ၿဖစ္လာရတယ္။

လူၾကီးမိဘေတြက ‘သူတို႔ဒါေတြသိရင္ မဟုတ္တာလုပ္ကုန္ေတာ့မွာပဲ’ လုိ႔ယူဆၿပီး ပိတ္ပင္ခဲ့ၾကေပမဲ့ တကယ့္စစ္တမ္းေတြ လုပ္လုိက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ထင္ထားတာနဲ႔ တက္တက္စင္ေအာင္ကုိ လြဲေနတာ ေတြ႔လုိက္ရတယ္။

လိင္ဆက္ဆံမႈမစခင္အရြယ္မွာ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးအသိပညာေတြ ရထားခဲ့တဲ့ လူငယ္ေတြဟာ မရခဲ့တဲ့ လူငယ္ေတြနဲ႔စာရင္ ပိုၿပီးက်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထုိင္ႏုိင္သတဲ့။

တကယ္ေတာ့ မ်ဳိးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးပညာေပး (Sexuality education) ဆိုတာ မီး လိုပါပဲ။ မသံုးတတ္ရင္ေတာ့ လူကိုဒုကၡေပးသြားႏုိင္ေပမဲ့ အသံုးၿပဳတတ္မယ္ဆုိရင္လည္း လူကုိ အမ်ားၾကီးအက်ိဳးၿပဳပါတယ္။ သိမွ မဟုတ္တာေတြ လုပ္ကုန္မွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ သိမွ မဟုတ္တာေတြ မလုပ္ေတာ့မွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေပး’သိ’ဖုိ႔ လိုပါတယ္။

၂) အရည္အေသြးၿမင့္ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ားအား လက္လွမ္းမီမီ ရယူပုိင္ခြင့္

(Right to access to the highest attainable standard of sexual and reproductive health)

ခုနကလို အသိပညာရဖုိ႔ ပိတ္ပင္ခံထားရတဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္ဟာ ေမွ်ာ္လင့္မထားဘဲ ၿပႆနာတစ္စံုတစ္ရာ ၾကံဳလာတဲ့အခါမွာလည္း အကူအညီေပးႏုိင္တဲ့ တုိင္ပင္ေဖာ္တုိင္ပင္ဖက္ ရယ္လု႔ိ မရွိဘူး။ အေဖသိရင္ သတ္မွာ၊ အေမသိရင္ သတ္မွာ စိတ္ပူေနရတယ္။ သူငယ္ခ်င္းကုိ ဖြင့္ဟတုိင္ပင္ေတာ့လည္း သူက ကုိယ္နဲ႔ထူးမၿခားနား။ အဲဒီမွာတင္ပဲ ကုိယ္၀န္ဖ်က္ခ်ဖုိ႔ တရားမ၀င္ေနရာေတြဆီ သြားတယ္၊ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ေတြၾကံစည္ၾက ၾကိဳးစားၾကတယ္၊ အဲဒီကေန မလုိလားအပ္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲၿပႆနာေတြ လိုက္လာပါေတာ့တယ္။

ဒီလိုၿပႆနာမ်ိဳး ၾကံဳေနရတ့ဲ လူငယ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေဆးခန္းတစ္ခုကို သြားၿပီး သူ႔အေၾကာင္းေတြ ဖြင့္ေၿပာ၊ အၾကံဥာဏ္ေတာင္း၊ ေဆးအကုခံဖုိ႔ဆုိတာ ေတာ္ေတာ္ေလး မလြယ္တဲ့ကိစၥပါ။ ေနမေကာင္းၿဖစ္လို႔ သြားၿပရသလို မလြယ္ပါဘူး။ အဲဒီအခါမွာ ေဆးခန္းက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးသူေတြအေနနဲ႔ သတိထားစရာ အမ်ားၾကီးပဲ ရွိလာပါတယ္။ လူနာေတြမွာ ရွိတဲ့ အခြင့္အေရးတစ္ခုၿဖစ္တဲ့ Right to privacy and confidentiality ကုိ ေလးစားေပးဖု႔ိကေတာ့ အဓိကအသက္ပါပဲ။

အရည္အေသြးဆုိတာ ေဆးကုတာေတာ္ရံုတစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အရင္ဆံုးအေနနဲ႔ ဒီလူငယ္ေတြကို ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒီလုိကူညီသူမဲ့ေနတဲ့ လူငယ္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကုိယ္တုိင္က ကရုဏာေဒါသနဲ႔ၿဖစ္ၿဖစ္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ရဲ႔စိတ္ကုိက ဒီလိုုအမူအက်င့္ေတြကုိ မၾကိဳက္လုိ႔ၿဖစ္ၿဖစ္ ဆူမိမယ္၊ ေၿပာမိမယ္ဆုိရင္ သူတို႔ကုိ ေခ်ာက္ထဲတြန္းပုိ႔သလုိ ၿဖစ္သြားေတာ့မွာပါ။ ကိုယ္၀န္ရွိသြားၿပီ၊ ဒါဆုိ ယူလိုက္ေပါ့၊ ငါကေတာ့ မလုပ္ေပးႏုိင္ဘူးလုိ႔ တစ္ခြန္းတည္းေၿပာလိုက္တာဟာလည္း ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ရဲ႔ တာ၀န္မေက်ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ယူဆပါတယ္။ သူ႔ရဲ႔ၿပႆနာကို ေသခ်ာနားေထာင္ေပးၿပီး တတ္ႏုိင္သမွ် အၾကံဥာဏ္ေပးတာ၊ ေဆြးေႏြးေပးတာေတြလည္း လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကုိယ့္ေဆးခန္းေတြမွာ privacy ေကာင္းေကာင္းရွိဖို႔လည္း လိုပါေသးတယ္။ အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ လွိ်ဳ႔၀ွက္ခ်က္ကုိ ထိန္းသိမ္းေပးၿခင္း (Confidentiality) ပါပဲ။ ဒါဟာ ဆရာ၀န္တုိင္းရဲ႔ က်င့္၀တ္တစ္ခု ၿဖစ္ေပမဲ့လို႔ ကုိယ့္ေဆးခန္းက ဆရာ၀န္မဟုတ္ေသာ တၿခား၀န္ထမ္းမ်ားကိုလည္း ေၿပာၿပထားဖုိ႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ အမ်ားအားၿဖင့္က ဒီလုိကိစၥဆုိရင္ မိဘအုပ္ထိန္းသူကိုေတာ့ သြားအသိေပးသင့္တယ္၊ ဒါမွ တာ၀န္ေက်ရာေရာက္မယ္လုိ႔ ခံစားတတ္ၾကလို႔ပါ။ ကာယကံရွင္ရဲ႔ဆႏၵမပါဘဲ သူ႔အတြင္းေရးကို ဖြင့္ေၿပာခဲ့ရင္ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆုိးက်ိဳးေတြကုိသာ ပုိၿဖစ္လာေစမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။

၃) မိမိလက္တြဲေဖာ္ကို စိတ္တုိင္းက်ေရြးခ်ယ္ပုိင္ခြင့္

(Right to choose their partner)

ဒါက ခုေခတ္မွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ရွားသြားပါၿပီ။ အိမ္က ေပးစားတဲ့သူနဲ႔ မခ်စ္မႏွစ္သက္ဘဲ ယူရတာ၊ မိဘေတြက ေကာင္းမယ္ထင္လုိ႔ စီစဥ္တာ၊ မိဘက လက္နဲ႔ေရးတာကို နင္က ေၿခနဲ႔မဖ်က္နဲ႔ ဆုိတဲ့ ၿမန္မာဇာတ္ကားေတြထဲက ဇာတ္၀င္ခန္းေတြဟာ တကယ္ေတာ့ သားသမီးေတြရဲ႔ ကုိယ္ပုိင္အခြင့္အေရးကုိ မိဘေတြက လ်စ္လ်ဴရႈေနၾကေၾကာင္းကုိ ၿပေနတာပါပဲ။ အိမ္ေထာင္တစ္ခုမွာ စစ္မွန္တဲ့အိမ္ေထာင္ဖက္ရဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးသလဲဆုိတာ ေၿပာေနစရာေတာင္ မလိုပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မိဘက ေကာင္းမယ္ထင္သလို စီစဥ္တာထက္ သားသမီးေတြရဲ႔ ကိုယ္ပုိင္အခြင့္အေရးကုိ ေလးစားၿပီး ေဘးနားက ၀ုိင္း၀န္းအၾကံေပးၾကတာက သားသမီးေတြအတြက္ ပုိလို႔ေကာင္းေစမွာပါ။        ။

ဒီေန႔ လူငယ္ေတြၾကံဳေနရတဲ့ က်န္းမာေရးၿပႆနာေတြဟာ အသိပညာမရွိလို႔ ဆုိတာထက္ သူတုိ႔မွာရွိေနတဲ့ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကုိ ရမေနၾကလုိ႔ လို႔ေၿပာရင္ ပိုမွန္ပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူငယ္ေတြတင္မဟုတ္ဘဲ လူၾကီးေတြပါ သိထားၾကဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

လူပ်ိဳအပ်ိဳရယ္လို႔ ၿဖစ္လာၿပီဆုိရင္ ကုိယ္ခႏၶာမွာ သိသိသာသာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေၿပာင္းလဲလာသလို ပတ္၀န္းက်င္မွာလည္း ေၿပာင္းလဲမႈေတြရွိလာတယ္။ မိဘေတြက ပိုစိတ္ပူလာၾကတယ္၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္လာၾကတယ္၊ မိဘရဲ႔ ေရွးရုိးစြဲအယူအဆေတြနဲ႔ အသစ္အဆန္းကိုမွ သေဘာက်တဲ့ လူငယ္ေတြၾကားမွာ ပဋိပကၡေတြ ၿဖစ္လာတယ္။ ေဘးလူေတြက ေ၀ဖန္ပုတ္ခတ္တဲ့အခါ လူငယ္ပီပီ အရြဲ႔တုိက္ပစ္ခ်င္တယ္။ လူငယ္အခ်င္းခ်င္းၾကားထဲမွာလည္း အၿပိဳင္အဆုိင္ေတြ ရွိလာတယ္၊ မခံခ်င္စိတ္ေတြ ၿဖစ္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီး လက္တည္႔စမ္းဖို႔ ေသြးေဆာင္စည္းရံုးမႈေတြလည္း ရွိလာမယ္။ ဒီလိုေၿပာင္းလဲမႈေတြ၊ ရုိက္ခတ္မႈေတြရဲ႔ၾကားထဲကေန က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ လူငယ္ဘ၀ကုိ ပိုင္ဆုိင္ႏုိင္ဖုိ႔ဆုိရင္ေတာ့ လူငယ္ေတြမွာ လံုေလာက္တဲ့အသိပညာေတြ ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြအေနနဲ႔ ေရွးရုိးစြဲအယူအဆေတြကုိ ေနာက္မွာခ်န္ထားခဲ့ၿပီး လူငယ္ေတြမွာရွိေနတဲ့ မ်ိဳးဆက္ပြါးက်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကုိ ေလးစားတန္ဖိုးထားေပးၾကဖုိ႔ လိုပါတယ္။