“အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံမိသြားခဲ့ရင္ …”

“အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံမိသြားခဲ့ရင္ …
“အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံမိသြားခဲ့ရင္ …”

တကယ္ေတာ့ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပဳမိတယ္ဆုိတာ အစ္ကိုတို႕ မလိုခ်င္ဆံုး၊ ဘယ္သူ႕ကိုမွလည္း မျဖစ္ေစခ်င္ဆံုး ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္ ေညးတုိ႕ေရ။ ဒီအတြက္လည္း က်န္းမာေရး အသိပညာေပးမႈေတြ လုပ္ေနၾကတာပါ။

အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံမႈျပဳလိုက္တယ္ ဆုိတာ ဘာကိုေျပာတာလဲဆုိရင္ ကြန္ဒံုးလို႕ေခၚတဲ့ ရာဘာအစြပ္ မသံုးလိုက္ဘဲနဲ႕ ဆက္ဆံမိလို္က္တာကို ေခၚတာပါ။ ကြန္ဒံုးဟာ ကာကြယ္မႈႏွစ္မ်ိဳး (Dual protection) ကို ေပးႏုိင္ပါတယ္။ တစ္ခုက ကုိယ္၀န္၊ ေနာက္တစ္ခုက လိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြကိုပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကြန္ဒံုးမသံုးဘဲ အတူေနလိုက္ရင္ ကိုယ္၀န္ေရာ ကူးစက္ေရာဂါပါ ရသြားႏုိင္ပါတယ္။

ကုိယ္ေတြက သိျပီးသား၊ သံုးလည္းသံုးဖူးတယ္ဆုိေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ေလမွာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲနဲ႕ အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံမိလိုက္တာမ်ိဳး ရွိႏုိင္တယ္။ ဒါဆုိ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ။ ျပည္႕တန္ဆာ အမ်ိဳးသမီး၊ ကုိယ္နဲ႕မသိကၽြမ္းတဲ့ အမ်ိဳးသမီးနဲ႕ဆုိ ေရာဂါမ်ားကူးသြားမလား စိတ္ပူရမယ္။ ကုိယ့္ခ်စ္သူမိန္းကေလးနဲ႕ဆုိရင္ေတာ့ သူ႕မွာမ်ား ကုိယ္၀န္ရသြားမလား စုိးရိမ္ရမယ္။ ဒီလိုအေျခအေန ၂ မ်ိဳးအတြက္ ဘာေတြဆက္လုပ္ရမလဲဆုိတာကုိ ျခံဳငံုျပီးေတာ့ ေရးျပပါမယ္။

(၁) ကုိယ္၀န္တားပါ ကုိယ္၀န္တားပါ ကိုယ္၀န္တားပါ

သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္ ေညးတို႕ေရ။ ျဖစ္လာမွ မရွဴႏုိင္မကယ္ႏုိင္ ဘယ္လုိဖ်က္ခ်ရမလဲ လိုက္ေမးေနမယ့္အစား ေစာေစာစီးစီးကတည္းက တားထားပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ မိန္းကေလးေတြဟာ အရွက္အေၾကာက္ၾကီးသမုိ႕ ဒါေတြလိုက္ေမးဖုိ႕၊ ေဆးကိုကုိယ္တုိင္၀ယ္ဖုိ႕ အင္မတန္ရွက္ၾကပါတယ္။ ေညးတုိ႕ကပဲ ေမး၊ ေညးတုိ႕ကပဲ ေဆးဆုိင္မွာ သြား၀ယ္ လုပ္ေနၾကတာ အစ္ကုိသိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေညးတုိ႕ကုိ ဒါေတြေျပာျပထားရတာ။

ပံုမွန္ကုိယ္၀န္တားနည္းေတြကေတာ့ ဆက္ဆံမႈမစခင္မွာ ၾကိဳသံုးရတယ္။ ဆက္ဆံျပီးမွ သံုးမယ္ဆုိ အခ်ိန္မမီပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ကံေကာင္းတာက ခုလို မရည္ရြယ္ဘဲ အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံမိတာေတြအတြက္ အေရးေပၚ ကုိယ္၀န္တားေဆး ဆုိတာ ရွိေနျပီ။ ေညးတုိ႕လည္း သိၾကမွာပါ။

ဒီေဆးက ဘယ္လို အမ်ိဳးသမီးမ်ိဳးနဲ႕မဆုိ သင့္ေတာ္ပါတယ္။ အသံုးျပဳပံုကေတာ့ အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံျပီး နာရီ (၁၂၀)အတြင္း ေသာက္ရတယ္။ (၅)ရက္အခ်ိန္ရတယ္ ဆုိေပမယ့္ ေစာေစာေသာက္ေလ ေကာင္းေလပါပဲ။ ရက္ၾကာလာတာနဲ႕အမွ် အာနိသင္က က်က်လာပါတယ္။ ႏွစ္လံုးပါတဲ့ ေဆးကတ္ေတြဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီႏွစ္လံုးစလံုးကို တစ္ျပိဳင္တည္းေသာက္ရမွာပါ။ တစ္လံုးေသာက္ျပီး (၁၂)နာရီျခားျပီးမွ ေနာက္တစ္လံုးထပ္ေသာက္ရတယ္ ဆုိတာမ်ိဳး လုပ္စရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ႏွစ္လုံုးစလံုး တစ္ျပိဳင္တည္းေသာက္လည္း အာနိသင္အတူတူပဲ။ (၁၂)နာရီျခားစရာ မလုိေတာ့တာမုိ႕ ပိုလို႕ အမွားနည္းသြားႏုိင္ပါတယ္။ ခုဆုိရင္ တစ္လံုးတည္းပါတဲ့ ေဆးကတ္ေတြေတာင္ ရွိေနပါျပီ။ ေဆးေသာက္ျပီး (၂)နာရီအတြင္း အံထြက္ခဲ့ရင္ ထပ္ေသာက္ဖို႕ လိုမွာျဖစ္ျပီး ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးအေနနဲ႕ေတာ့ ေခါင္းမူးတာ၊ ပ်ိဳ႕အန္တာ၊ ရာသီေသြးပံုမမွန္ဆင္းတာ၊ ရာသီလာရမယ့္ရက္ထက္ နည္းနည္းေနာက္က်ျပီးမွ လာတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆုိးဆိုးရြားရြား ထိခုိက္ေစတာမ်ိဳး မရွိတာမို႕ စိတ္ခ်လက္ခ် အသံုးျပဳႏုိ္င္ပါတယ္။

(၂) ကုိယ္၀န္ရွိမရွိ စစ္ေဆးပါ

အေရးေပၚကုိယ္၀န္တားေဆးဟာ ပံုမွန္အသံုးျပဳရတဲ့ သားဆက္ျခားနည္းေတြနဲ႕စာရင္ ထိေရာက္မႈနည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီေဆးအခ်ိန္မီ ေသာက္လုိက္ႏုိင္တယ္ဆုိဦးေတာ့၊ ကိုယ္၀န္မရႏုိင္ဘူးလို႕ ယတိျပတ္ ေျပာမရပါဘူး။ ဒီေတာ့ ကုိယ္၀န္ရွိမရွိ စစ္ေဆးၾကည္႕ဖုိ႔ လိုလာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေညးတုိ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မွားေနၾကတဲ့ကိစၥကေတာ့ အတူေနျပီး တစ္ပတ္ေလာက္ၾကာတာနဲ႕ ဆီးစစ္ၾကည္႕တာပဲ။ ဆီးစစ္တယ္ဆုိတာက သေႏၶသားေလး သားအိမ္နံရံမွာ ကပ္လုိက္တဲ့အခါ ထြက္လာတဲ့ ေဟာ္မုန္းကုိ စစ္ၾကည္႕တာပါ။ ဘယ္ေန႕မွာ စစ္ရင္ ေပၚႏုိင္မယ္ဆုိတာ အတိအက်ေျပာမရေပမယ့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ ရာသီထိန္ျပီး တစ္ပတ္ေလာက္ေနလို႔ စစ္ၾကည္႕ေတာ့မွ မွန္ကန္တဲ့အေျဖကို ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါကို မသိထားဘဲ စစ္ၾကည္႕လိုက္လို႕ ကုိယ္၀န္မရွိဘူးဆုိျပီး စိတ္ခ်လက္ခ် ေနျပီးမွ ကုိယ္၀န္ေပၚလာရင္ ေညးတို႕စံုတြဲေတြၾကားထဲမွာ အထင္လြဲစရာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႕ အတူေနျပီး နာရီ(၁၂၀)အတြင္း အေရးေပၚေဆး ေသာက္ပါ။ ရာသီရက္ နည္းနည္းေလာက္ ေနာက္က်သြားတတ္တာမုိ႕ ေပၚရမယ့္ရက္ ေပၚမလာလည္း စိတ္မပူပါနဲ႕။ ရာသီထိန္သြားျပီး တစ္ပတ္ေလာက္ေနရင္သာ ဆီးစစ္ၾကည္႕လိုက္ပါ။ မရွိေသးဘူးဆုိရင္ေတာ့ စိတ္ခ်ရပါျပီ။

(၃) လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြ မရေအာင္ ကာကြယ္ပါ

ဒါကေတာ့ ျပည္႕တန္ဆာအမ်ိဳးသမီးနဲ႕ ဆက္ဆံမိသြားတဲ့အခါေတြမွာ သတိထားသင့္တာပါ။ ဒီေရာဂါေတြကို အဓိကအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးျပန္ခြဲလို႕ရေသးတယ္။ ကုလို႔ရတဲ့ ေရာဂါနဲ႕ ကုလို႕မရတဲ့ ေရာဂါ။ ကုလုိ႔မရဘူးဆုိတာကေတာ့ HIV ပုိးကုိ ေျပာတာပါ။ ဒီပုိးကုိ ထိန္းထားလို႔ရတဲ့ေဆးေတြ ေပၚေနျပီ၊ ဒီပုိးကူးစက္ခံလုိက္ရလည္း လူ႕သက္တမ္းေစ့ ေနလုိ႕ရေနျပီ ဆုိေပမယ့္ အရွင္းေပ်ာက္ေအာင္ေတာ့ ကုလို႔မရေသးပါဘူး။ ကုလုိ႔ရတဲ့ ေရာဂါေတြကေတာ့ ဆီးပူေညာင္းက်၊ ဆစ္ဖလစ္၊ ဒီလို ကာလသားေရာဂါေတြကို ဆုိလိုပါတယ္။ ပုိးသတ္ေဆးေတြနဲ႕ စနစ္တက် ကုသလုိ႕ရႏုိင္ပါတယ္။

အဲဒါေတြအတြက္ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္သင့္လဲ။

ကာလသားေရာဂါေတြအတြက္ကေတာ့ ေရာဂါပိုး၀င္သြားရင္ လကၡဏာျပဖုိ႕ လြယ္ပါတယ္။ ဘာေတြျဖစ္လာတတ္လဲဆုိရင္ လိင္အဂၤါကေန ျပည္ထြက္တာ၊ အျဖဴရည္က်တာ၊ အနာျဖစ္လာတာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒါဆုိ ေဆးရံုေဆးခန္းကို ျပသင္ျပီ။ ျမိဳ႕နယ္ေဆးရံုေတြမွာ ကာလသားေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရးဌာနေတြ ရွိသလို NGO ေဆးခန္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ သြားေရာက္ကုသမႈ ခံယူလုိ႔ရပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆးေပးမယ္၊ လိုအပ္ရင္ ေညးတို႕ေကာင္မေလးကိုပါ ကုဖို႕လိုေကာင္းလိုလိမ့္မယ္။ ကြန္ဒံုးေတြလည္း ေပးမယ္၊ သံုးပံုသံုးနည္း မသိရင္လည္း သင္ေပးတယ္၊ လိုအပ္ရင္ ေဆးစစ္ေပးတယ္၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း လုပ္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႕ နီးစပ္ရာေဆးခန္းေတြမွာ သြားျပတာထက္ စနစ္တက် ကုေပးႏုိင္တဲ့ေနရာေတြမွာ သြားျပတာ ပုိေကာင္းပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ HIV ပိုးပါ။ ဒီပုိးကေတာ့ ေသြးစစ္ေဆးၾကည္႕မွပဲ သိႏုိင္ပါတယ္။ ပိုး၀င္သြားရင္ ဒီပုိးက လူခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ခုခံအားစနစ္ကုိ တုိက္ဖ်က္ပါတယ္။ ဒီအခါ လူက တျဖည္းျဖည္း ခုခံအားက်ဆင္းလာမယ္။ ခဏခဏဖ်ားမယ္၊ ၀မ္းေလွ်ာမယ္၊ ပိန္သြားမယ္၊ အစားအေသာက္ ပ်က္လာမယ္၊ ဒီလုိလကၡဏာေတြ ေပၚလာမယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ AIDS အဆင့္ကို ေရာက္ေနျပီ လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။

အဲဒီအဆင့္ မေရာက္ခင္ သိဖုိ႔ကေတာ့ တစ္နည္းပဲရွိပါတယ္။ အဲဒါ ေသြးစစ္ေဆးျခင္းပါ။ ေသြးစစ္တာနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မသိၾကေသးတာတစ္ခုကေတာ့ စိတ္အပူလြန္ျပီး ခ်က္ခ်င္းေသြးစစ္ၾကတာပါပဲ။ HIV ပုိးကုိ စစ္လုိ႔မေပၚႏုိင္ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ သြားစစ္ေတာ့ ပုိးမရွိဘူးဆိုတဲ့ အေျဖမ်ိဳးပဲ ရမွာေပါ့။ ဒါက တကယ္မကူးစက္သြားတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္သလို၊ ကူးစက္ခံလုိက္ရျပီး မေပၚေသးတာလည္း ျဖစ္ႏုိ္င္ပါတယ္။ မကူးစက္သြားရင္က ျပႆနာမရွိေပမယ့္ ကူးစက္ခံလုိက္ရျပီး မေပၚေသးတာကုိ မရွိဘူးလို႔ အထင္မွားသြားရင္ေတာ့ ျပႆနာၾကီးပါတယ္။ ကုိယ့္ဆီကေန တျခားလူေတြဆီ ေသြးကတစ္ဆင့္၊ လိင္ဆက္ဆံရာကတစ္ဆင့္ ကူးစက္သြားႏုိင္လုိ႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံျပီး အနည္းဆံုး(၃)လၾကာေတာ့မွ ေသြးစစ္ေဆးၾကည္႕သင့္ပါတယ္။

စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ ကၽြမ္းက်င္သူနဲ႕ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈ ခံယူျပီးမွ စစ္ႏုိင္တယ္ဆုိ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ေကာင္းေကာင္းေဆြးေႏြးမႈ မခံယူဘဲ ေသြးစစ္လုိက္ရင္ ပုိးတကယ္ရွိေနတာ သိလုိက္ရတဲ့အခါ တအားစိတ္ဓါတ္က်သြားႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးမႈခံယူျပီးမွ စစ္ေဆးပါ။ တကယ္လို႔ ပိုးမရွိပါဘူးလို႔ အေျဖထြက္ရင္လည္း ေဆြးေႏြးမႈလုပ္ထားတဲ့သူက ေနာက္တစ္ခါ ဒီလိုမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုေရွာင္ၾကဥ္ရမလဲ သိသြားတယ္၊ အျပဳအမူေတြ ေျပာင္းလဲႏုိင္သြားမယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ စစ္ေဆးမႈမျပဳခင္ စနစ္တက် ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈခံယူဖို႔ သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။

ဒါေတြကေတာ့ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈတစ္ခု လုပ္မိျပီးတဲ့ေနာက္ ေညးတို႕အေနနဲ႕ လုပ္ေဆာင္သင့္တာေတြ၊ သိထားသင့္တာေလးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာင္းပါးအစမွာ အစ္ကုိ ေျပာခဲ့သလုိပဲ၊ ဒီလိုအေျခအေနေတြဟာ မျဖစ္ေစခ်င္ဆံုးကိစၥေတြပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ျဖစ္သြားတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြမွာေတာ့ ေညးတို႕အတြက္ ဒီေဆာင္းပါးေလးက တစ္စံုတစ္ရာ အကူအညီျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ျဖိဳးသီဟ

၈.၁၂.၂၀၁၇