ads bit

Pages

Saturday, September 22, 2018

ေန႔စဥ္ေသာက္ေဆးကဒ္ အေၾကာင္း (Combined oral contraceptive)

ေန႔စဥ္ေသာက္ေဆးကဒ္ အေၾကာင္း (Combined oral contraceptive)
၁။ အဲဒါ ဘာလဲ

ေန႔စဥ္ေသာက္ရတဲ့ ေဟာ္မုန္းႏွစ္မ်ိဳးပါ ေသာက္ေဆးကဒ္ၿဖစ္ပါတယ္။ (ပရုိဂ်က္စတင္ ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးတည္းသာ ပါ၀င္တဲ့ ေဆးကဒ္လည္း ရွိပါေသးတယ္၊ ေဆးကဒ္ခ်င္းတူေပမယ့္ သေဘာသဘာ၀ခ်င္း မတူပါဘူး၊ ခုေၿပာမယ့္ ေဟာ္မုန္းႏွစ္မ်ိဳးပါ ေဆးကဒ္ကေတာ့ ပုိၿပီး အသံုးမ်ားပါတယ္)

ေဆးကဒ္အမ်ားစုမွာ (၂၈)လံုး ပါ၀င္ပါတယ္။ ပထမ(၃)တန္း (၂၁လံုး)က ေဟာ္မုန္းပါ၀င္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတန္း (၇)လံုးကေတာ့ သံဓါတ္အားေဆး၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘာအာနိသင္မွ မရွိတဲ့ေဆးေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ ၂၁လံုး ေဆးကဒ္ဆိုရင္ (၇)ရက္ကုိ ၿပကၡဒိန္မွာ သပ္သပ္မွတ္ေနရပါမယ္။ ခုလို ေဆးလံုး(၇)လံုး ထည္႔ထားလိုက္ေတာ့ ပံုမွန္အတုိင္း ေသာက္သြားရံုပဲ၊ ပိုၿပီးအဆင္ေၿပေစပါတယ္။

၂။ အလုပ္လုပ္ပံု

ကုိယ္၀န္ရတယ္ဆုိတာ အမ်ိဳးသမီးခႏၶာကိုယ္ထဲက မမ်ိဳးဥနဲ႔ အမ်ိဳးသားဆီက သုက္ပုိးနဲ႔ ေပါင္းစပ္မိတဲ့အခါ ၿဖစ္လာတာပါ။ ဒီပစၥည္းေလးကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ မမ်ိဳးဥမေၾကြေအာင္ တားဆီးေပးပါတယ္။ ဒီေတာ့ သုက္ပုိးေတြ၀င္လာလည္း ကိုယ္၀န္မရႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့။

၃။ ဘယ္လိုအသံုးၿပဳရတာလဲ

တစ္ေန႔တစ္လံုး ေသာက္ရပါတယ္၊ အခ်ိန္ကလည္း အၿမဲကြက္တိ မဟုတ္ေတာင္ မွန္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပံုမွန္လုပ္ေနက် အလုပ္တခုခုနဲ႔တြဲၿပီး မွတ္ထားေစခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ ညအိပ္တာနဲ႔ တြဲမွတ္ထားမယ္ဆုိရင္ အိ္ပ္ေတာ့မယ္ဆုိတာနဲ႔ ေဆးေသာက္ရဦးမွာပါလားလို႔ သတိရသြားမယ္၊ ည(၇)နာရီတုိင္း ေသာက္မယ္ဆုိတာက ေမ့သြားႏုိင္တာေပါ့။

အသံုးမၿပဳခင္ ကၽြမ္းက်င္တ့ဲ ဆရာ၀န္၊ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းနဲဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ကုိယ္နဲ႔သင့္ေတာ္တယ္ဆုိမွ အသံုးၿပဳပါ။ ေနာက္ပုိင္းအသံုးၿပဳမႈေတြအတြက္ေတာ့ ေဆးခန္းကို ပံုမွန္သြားေနစရာ မလိုပါဘူး။

၄။ ထိေရာက္မႈ

ထိေရာက္မႈရွိတဲ့ သားဆက္ၿခားနည္းေတြထဲက တစ္ခု ၿဖစ္ပါတယ္။ မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုးၿပဳမယ္ဆိုရင္ အသံုးၿပဳၿပီး ပထမတစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ကုိယ္၀န္ရႏႈန္းက အမ်ိဳးသမီးအေယာက္(၁၀၀)မွာ (၁)ေယာက္ေတာင္ မရွိဘဲ၊ ပံုမွန္သာအသံုးၿပဳမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေယာက္(၁၀၀)မွာ (၈)ေယာက္အထိ ကုိယ္၀န္ရႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီနည္းလမ္းကို ေရြးေတာ့မယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ေန႔တုိင္းမွန္မွန္ ေဆးေသာက္ႏုိင္ရဲ႕လားဆုိတာ ေသခ်ာဖုိ႔ပါပဲ။

၅။ အားသာခ်က္ေတြက ဘာေတြလဲ

– အသံုးမၿပဳခင္ ဆရာ၀န္နဲ႔တုိ္င္ပင္ဖု႔ိ လို္ေပမယ့္ ပံုမွန္အသံုးၿပဳေနသူအတြက္ေတာ့ ေဆးခန္းအၿမဲသြားေနစရာ မလိုပါဘူး။ အိမ္ေထာင္မက်ေသးေပမယ့္ ပံုမွန္လိင္ဆက္္ဆံမႈရွိေနတဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ အိမ္ေထာင္သည္ဆုိေပမယ့္ လူမသိေစခ်င္သူေတြ သံုးရင္အဆင္ေၿပပါတယ္။ ရက္ရွည္ခရီးသြားမယ္ဆုိလည္း ေဆးကဒ္ေတြ ၀ယ္သြားလုိက္ရံုပဲ၊ ဟုိေရာက္လို႔ ေဆးထိုးေပးမယ့္ေနရာ လိုက္ရွာေနရတာမ်ိဳးေတြ မရွိဘူး။

– တစ္လတစ္ခါ ေဆးကဒ္ေနာက္ဆံုးတန္းေရာက္တဲ့အခါ ေသြးေပၚမယ္။

– ရာသီေသြးဆင္းတဲ့ ပမာဏကို နည္းေစတယ္၊ ရက္တုိေစတယ္၊ ဒီေတာ့ ေသြးအားနည္းတာကိုလည္း အထုိက္အေလ်ာက္ ကာကြယ္ေပးတယ္။ သံဓါတ္အားေဆး ထည္႔ထားေပးတဲ့ ေဆးကဒ္ေတြဆုိ ပုိလို႔ေတာင္ အဆင္ေၿပပါေသးတယ္။

– ေဆးေသာက္ရပ္လုိက္ရင္လည္း ကုိယ္၀န္ရဖုိ႔ ေစာင့္စရာ မလိုဘူး။

၆။ အားနည္းခ်က္ေတြက ဘာေတြလဲ

– အၾကီးမားဆံုး အားနည္းခ်က္ကေတာ့ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း ေသာက္ရတာပဲ။ ဒါက အေၿပာလြယ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႔က် ထင္သေလာက္ မလြယ္ဘူး။ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း ေသာက္ဖု႔ိ မၿဖစ္ႏုိင္ေလာက္ဘူး ထင္တယ္ဆုိရင္ ဒီနည္းလမ္းအစား တၿခားတခုခု ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔ စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။

၇။ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳး ဘယ္လိုရွိလဲ

ေဟာ္မုန္းပါတဲ့အတြက္ ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ၿဖစ္တဲ့ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြ ခံစားရႏုိင္ပါတယ္။ ေခါင္းမူးတာ၊ ဇက္ေၾကာတက္တာ၊ ပ်ိဳ႕အန္တာ၊ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ အေၿပာင္းအလဲၿဖစ္တာ၊ ရင္သားေတြတင္းၿပီး နာတာ၊ ဒါေတြၿဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

ေဆးေသာက္စမွာ ရာသီေသြး ပံုမမွန္ဆင္းတာမ်ိဳးေတြလည္း ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။

၈။ မသံုးစြဲသင့္ေသာ အေၿခအေနမ်ား

ေသြးတုိး (Hypertension) ရွိရင္ ၊ ဆီးခ်ိဳ (Diabetes) ေရာဂါကို ႏွစ္(၂၀)နဲ႔အထက္ ခံစားေနရရင္၊ သည္းေၿခအိတ္ေရာဂါ (Gall bladder disease) ၊ ရင္သားကင္ဆာ (Breast cancer) ၊ ေၿခေထာက္တုိ႔ အဆုတ္တုိ႔မွာ ေသြးေၾကာပိတ္တာ (Deep vein thrombosis) ၊ အသည္းေရာဂါ (Liver diseases) ၊ ပံုမမွန္ေသြးဆင္းေနၿခင္း (Irregular bleeding) နဲ႕ အသက္(၃၅)ႏွစ္န႔ဲ အထက္ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္သူ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အသံုးၿပဳလို႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။

တီဘီေဆး၊ အတက္က်ေဆးေတြကေတာ့ ေဟာ္မုန္းေတြရဲ႕ အာနိသင္ကုိ ေလ်ာ့က်ေစတာမို႔ ဒီေဆးေတြ ေသာက္ေနရတဲ့အခ်ိန္ဆို ေဟာ္မုန္းမပါတဲ့ ေနာက္ထပ္သားဆက္ၿခားနည္းတစ္ခုကို ထပ္အသံုးၿပဳဖုိ႔ လိုပါမယ္။ (ဥပမာ ကြန္ဒံုး)။ ေရာဂါကိုပုိဆိုးေစလို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ ေသာက္ေဆးရဲ႕ အာနိသင္ကုိ က်ေစတဲ့အတြက္ ကုိယ္၀န္ရသြားႏုိင္လို႔ ၿဖစ္ပါတယ္။

၉။ လြဲမွားတဲ့ အယူအဆမ်ား

– တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြ သံုးေနတဲ့ တစ္လံုးတည္းေသာက္ရံုနဲ႔ တစ္လလံုးလံုး ကုိယ္၀န္တားေပးတယ္ ဆိုတဲ့ ေဆးမ်ိဳးေတြ၊ တရားမ၀င္ ၀င္လာတဲ့ ေဆးေတြကုိ အသံုးမၿပဳၾကဖုိ႔ လိုပါတယ္။

– အမ်ိဳးသားနဲ႔ အတူမေနတဲ့ရက္ေတြမွာလည္း ေဆးေသာက္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အာနိသင္ထိေရာက္ဖုိ႔ တစ္ေန႔တစ္လံုး ပံုမွန္ေသာက္သြားရပါမယ္။ လနဲ႔ခ်ီ ခရီးသြားမွာမုိ႔ ေဆးေသာက္ရပ္လုိက္တာမ်ိဳးက ရပါတယ္။ အဲဒီလို အေ၀းသြားတာမဟုတ္ဘဲ တစ္ရက္ႏွစ္ရက္ေလာက္ အတူမေနတာမ်ိဳးကိုေတာ့ မေသာက္ဘဲ ေနလို႔ မရပါဘူး။

– ေဆးလံုးေမ့ခဲ့ရင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆုိတာကို အမ်ားစုမသိၾကပါဘူး။

ပထမ(၃)တန္းမွာ ေဆးလံုးတစ္လံုး (သို႔မဟုတ္) ႏွစ္လံုး ေမ့ခဲ့ရင္ သတိရရခ်င္း တစ္လံုးေသာက္၊ က်န္တာ ပံုမွန္အတုိ္င္း ဆက္ေသာက္ပါ (သတိ + ပံုမွန္)
ပထမ(၂)တန္းမွာ သံုးလံုးနဲ႔အထက္ ေမ့ခဲ့ရင္ သတိရရခ်င္း တစ္လံုးေသာက္၊ က်န္တာ ပံုမွန္အတုိင္း ဆက္ေသာက္၊ ေနာက္ၿပီး အမ်ိဳးသားနဲ႔ တစ္ပတ္ေရွာင္၊ မေရွာင္ႏုိင္ရင္ ကြန္ဒံုးသံုးပါ၊ ဒီတစ္ခု ပုိလာပါတယ္ (သတိ + ပံုမွန္ + ေရွာင္)
တတိယတန္းမွာ သံုးလံုးနဲ႔အထက္ ေမ့ခဲ့ရင္ေတာ့ သတိရရခ်င္း တစ္လံုးေသာက္၊ က်န္တာ ပံုမွန္အတိုင္း ဆက္ေသာက္၊ အမ်ိဳးသားနဲ႔ တစ္ပတ္ေရွာင္၊ မေရွာင္ႏုိင္ရင္ ကြန္ဒံုးသံုး၊ အဲဒီတတိယတန္းကုန္သြားတဲ့အခါ ေအာက္ဆံုးတန္းက အားေဆးလံုးေတြကို ဆက္မေသာက္ဘဲ လႊင့္ပစ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းကဒ္အသစ္ၿပန္စဖုိ႔ လိုအပ္ပါမယ္။ ဒီတစ္ခု ထပ္တုိးလာပါတယ္။ (သတိ + ပံုမွန္ + ေရွာင္ + လႊင့္ပစ္)
ေအာက္ဆံုုးတန္းက ေဆးလံုးေလးေတြ ေမ့ခဲ့ရင္ေတာ့ ေမ့ခဲ့တဲ့အလံုးကို လႊင့္ပစ္ၿပီး ပံုမွန္အတုိင္း ဆက္ေသာက္ရံုပါပဲ။
၁၀။ Your life, your choice

ဒီေသာက္ေဆးကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ အသံုးအမ်ားဆံုး သားဆက္ၿခားနည္းလမ္းေတြထဲက တစ္ခု ၿဖစ္ပါတယ္။ သားဆက္ၿခားနည္းအားလံုးမွာေတာ့ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ကုိယ္စီ ရွိၾကတာပါပဲ။ အဓိကကေတာ့ ဘယ္သူေၿပာလုိ႔၊ ဘယ္၀ါတုိက္တြန္းလို႔ ဆုိတာထက္ ကုိယ္နဲ႕သင့္ေတာ္တဲ့ သားဆက္ၿခားနည္းတစ္ခုကို ကၽြမ္းက်င္သူနဲ႕ တုိင္ပင္ၿပီး ေရြးခ်ယ္အသံုးၿပဳႏုိင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။

ေဒါက္တာ ၿဖိဳးသီဟ
၂.၂.၂၀၁၇

No comments:

Post a Comment