ads bit

Pages

Wednesday, May 29, 2019

သားအိမ္ျခစ္တာက အသက္ဆံုးရံႈးသြားႏုိင္လား

သားအိမ္ျခစ္တာက အသက္ဆံုးရံႈးသြားႏုိင္လား

ေရးသားသူ ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win
အခုတေလာ လူေျပာသူေျပာအမ်ားဆံုး က်န္းမာေရးဆုိင္ရာကိစၥက ပုဂၢလိကေဆးရံုမွာ သားအိမ္ျခစ္တာကေန အသက္ဆံုးရံႈးသြားရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအေၾကာင္းပါ။ သတင္းၾကားတဲ့သူေတြ အဖို႕ေတာင္ စိတ္မေကာင္းစရာေကာင္းတယ္ဆိုမွေတာ့ မိသားစုဝင္ေတြအတြက္မွာ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲရမႈက အတုိင္းအဆမဲ့မွာပါပဲ။
ဒီ သတင္းေလးလည္းၾကားျပီးေရာ ဒီလို သားအိမ္ျခစ္တာဟာ အသက္ဆံုးရႈံးရေလာက္တဲ့အထိ ေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းတဲ့အရာတစ္ခုလား။ သူက ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳး ခြဲစိတ္မႈလဲ။ သူ႕ရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြကေရာ ဘာေတြလဲ ။ သားအိမ္ျခစ္ျပီးဘယ္လိုေနထုိင္ဆင္ျခင္ရမလဲ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းေတြ လူတုိင္း အေတြးထဲမွာေနရာယူထားလိမ့္မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။

သားအိမ္ျခစ္တယ္ဆိုိတာဘာလဲ ။  ။

သားအိမ္ျခစ္တယ္ ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်တဲ့သူ အမ်ားစု ခံယူဖူးတဲ့ကုသမႈတစ္မ်ိဳးပါ။ ေဆးပညာအရ သားအိမ္ျခစ္တာကို dilation and curettage D & C  လို႕ေခၚပါတယ္။ dilation ဆိုတာ ခ်ဲ႕ထြင္တာလို႕ အဓိပၸါယ္ရျပီး curettage ကေတာ့ ဇြန္းပံုသ႑ာန္ရွိတဲ့ ကိရိယာနဲ႕ျခစ္တယ္လို႕ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ dilation and curettage ဆိုတာ သားအိမ္ေခါင္းကို က်ယ္သြားေအာင္ ခ်ဲ႕လိုက္တာျဖစ္ျပီး သားအိမ္ထဲမွာရွိေနတဲ့ တစ္ရွဴးအသားစ ေတြကို ျခစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ သားအိမ္ျခစ္တာ ဟာ ေဆးရံုေဆးခန္းေတြမွာ လုပ္ၾကတဲ့ အေသးစားခြဲစိတ္မႈ တစ္ခုပါ။

သားအိမ္ျခစ္ ဘာ့ေၾကာင့္ ျခစ္ၾကတာလဲ ။ ။

သားအိမ္ျခစ္တာကုိ ေဆးကုသမႈတစ္ခု အေနနဲ႕ေရာ ၊ ေရာဂါကို စစ္ေဆးအေျဖရွာဖို႕အတြက္ေရာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ သားအိမ္ျခစ္ဖို႕ မျခစ္ဖို႕ဆုိတာ ဆရာဝန္ေတြကသာ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ သားအိမ္ျခစ္ျပီး ေရာဂါကို အေျဖရွာ၊ ေရာဂါကို ကုသသင့္တဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့
  • ရာသီေသြးတအားမ်ားရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကို သိဖို႕႔
  • fibroids လို႕ေခၚတဲ့ ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ သားအိမ္တြင္းက အသားလံုးေတြကိုျခစ္ထုတ္ဖို႕
  • သားအိမ္တြင္းမွာရွိေနတဲ့ ကင္ဆာျဖစ္ဖို႕ အလားအလာမ်ားေနတဲ့ အသားလံုးေတြကို စစ္ေဆးဖို႕ ျခစ္ထုတ္ဖို႕
  • pelvic inflammatory disease(PID) လို႕ေခၚတဲ့ လိင္ဆက္ဆံရာမွ ကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါ ေၾကာင့္ျဖစ္ေနတဲ့ ေရာင္ေနတဲ့ ပိုးဝင္ေနတဲ့ အသားစေတြကိုျခစ္ထုတ္ဖို႕
  • ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျပီး က်န္ေနခဲ့တဲ့ သေႏၶသား အစေလးေတြကို ျခစ္ထုတ္ဖို႕ နဲ႕
  • ဗုိက္ထဲက ရင္ေသြးေလးမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိေနလို႕ ( ဒါမွမဟုတ္) ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္ မိခင္ရဲ႕ က်န္းမာေရး အေျခအေန ဆိုးရြားေနတဲ့ ကိစၥေတြမွာဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္ပတ္ ၂၀ မတုိင္ခင္ သားအိမ္ျခစ္ျပီး ေဆးပညာအရ ကို္ယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ပါတယ္။
  • ေနာက္ဆံုး တစ္ခုကေတာ့ သားအိမ္တြင္းထည့္ သေႏၶတားပစၥည္းကိုိ ထည့္တာ ၊ ထုတ္တာမွာလည္း D & C လုပ္ၾကပါတယ္။

သားအိမ္ျခစ္ျပီးရင္ ဘာေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္လဲ ။  ။

သားအိမ္ျခစ္ျပီး ရက္ပိုင္းေလာက္မွာ ဗိုက္ေအာင့္တာ ၊ ေသြးနည္းနည္းဆင္းတာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အျခား ၾကီးၾကီးမားမား ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ မရိွတတ္ေပမယ့္ အခန္႕မသင့္ရင္ေတာ့ သားအိမ္ျခစ္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ရႈပ္ေထြးတဲ့ဆိုးက်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့

( ၁ )သားအိမ္ေပါက္ျခင္း 

သားအိမ္ျခစ္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြထဲက အျဖစ္မ်ားဆံုး တစ္ခုပါ။ လတ္တေလာကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျပီးသား မိခင္ေတြနဲ႕ေသြးဆံုးျပီးသားအမ်ိဳးသမီးေတြကို သားအိမ္ျခစ္တဲ့အခါ  ဒီလုိ သားအိမ္ေပါက္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲလိုအခ်ိန္ေတြမွာ သားအိမ္က အရမ္းကို ေပ်ာ့ေနတတ္တဲ့အတြက္ ဘယ္ေလာက္ပဲ တံုးတဲ့ ဇြန္းေလးနဲ႔ ျခစ္ျခစ္ အခန္႔မသင့္ရင္ ေပါက္သြားႏုိင္တာမ်ိဳးပါ။ သားအိမ္ေပါက္သြားတာကို သတိမထားမိလိုက္မိရင္ ေသြးထြက္လြန္တာ၊ ေသြးဆိပ္သင့္တာမ်ိဳးေတြကေန အသက္ဆံုးတဲ့အထိ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။  သားအိမ္ေပါက္တာရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ သားအိမ္ျခစ္ျပီးဗုိက္ေအာင့္တာ၊ ဗုိက္တျဖည္းျဖည္းေဖာင္းလာတာနဲ႔ ေသြးဆင္းတာတို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သားအိမ္ျခစ္ျပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ဗိုက္က ဆက္ေအာင့္ေနတာ၊ ေသြးဆင္းမ်ားျပီး ဝမ္းဗိုက္က တင္းျပီးေဖာင္းလာတာေတြက သားအိမ္ေပါက္တာျဖစ္ေနႏုိင္တယ္ဆိုတာကို သိႏုိင္ပါတယ္။

     ( ၂ ) သားအိမ္ေခါင္းကို ထိခိုက္မိျခင္း –

ဒါကေတာ့ သားအိမ္ျခစ္ဖုိ႕အတြက္ သားအိမ္ေခါင္းကို ခ်ဲ႕တဲ့ အဆင့္မွာ ထိခုိက္သြားႏုိင္တာမ်ိဳးပါ။

( ၃ ) Asherman’s syndrome

သားအိမ္ျခစ္ျခင္းေၾကာင့္ သားအိမ္မွာ အမာရြတ္တစ္ရွဴးက်န္ခဲ့ျခင္း –ဒါကလည္း သားအိမ္ျခစ္ျပီးရင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ဆိုးက်ိဳးတစ္ခုဆိုေပမယ့္ အျဖစ္နည္းပါတယ္။ Asherman’s syndrome ဆိုတဲ့ သားအိမ္မွာ က်န္ခဲ့တဲ့ အမာရြတ္ေၾကာင့္ ရာသီလာခ်ိန္ ကုိက္ခဲတာေတြ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အျပင္ ေနာက္ပိုင္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တုိင္း သေႏၶသားမခိုင္ေတာ့ဘဲ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏုိ္င္ပါတယ္။
( ၄ ) သားအိမ္ျခစ္ျပီး ေသခ်ာ ဂရုမစိုက္၊ သန္႔ရွင္းမႈေတြ မရွိတဲ့အခါ သားအိမ္တြင္း ပိုးဝင္ျပီး ေသြးဆိပ္တက္တာမ်ိဳးေတြလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါေသးတယ္။

ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ထားေပမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေၾကာက္လို႕ သားအိမ္မျခစ္ဘဲေနလို႕ မရဘူးလား။

ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျပီးေနာက္ပိုင္း ေသြးဆင္းေနတာ ရက္အေတာ္ၾကာတဲ့အထိ မရပ္ေသးဘူးဆိုရင္ ဒါ သေႏၶသားအပိုင္းအစေတြ က်န္ခဲ့တဲ့ လကၡဏာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီ က်န္ခဲ့တဲ့ သေႏၶသား အပိုင္းအစေလးေတြ ဖယ္ရွားဖို႕ သားအိမ္ျခစ္ကိုျခစ္ရမွာပါ။ မဟုတ္ရင္ ေသြးလြန္ျပီး အသက္ဆံုးရႈံသြားတတ္ပါတယ္။
သားအိမ္ျခစ္တယ္ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ ဗိုက္ခြဲစရာမလုိဘဲ ထံုေဆးေလးနဲ႔တင္ျပီးသြားတဲ့ အေသးစားခြဲစိတ္မႈမ်ိဳးပါ။ သူ႕ေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ႏုိင္တဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြက ရွားေပမယ့္ အခန္႔မသ့င့္ရင္ ဒီလို ေတြရွိတယ္ဆိုတာ  လူနာေတြ ဘက္ကၾကိဳသိထားဖို႕လိုပါတယ္။ ဒါေတြကို ၾကိဳသိထားတဲ့ ဆရာဝန္ေတြဘက္ကလည္း ဒီလိုမ်ိဳးျပႆနာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ေသခ်ာ ဂရုစိုက္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
Hello Health Group  သည္ ေဆးပညာဆိုင္ရာ အၾကံေပးခ်က္မ်ား၊ ေရာဂါရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ကုသျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ပါ။
သားအိမ္ျခစ္တာက အသက္ဆံုးရံႈးသြားႏုိင္လား

https://hellosayarwon.com/pregnancy/mother-care/d-c-2/?fbclid=IwAR38NnqC0IL-IKSefGabSzxlm86CuI8DNkJx9ZgilY5ysobaugVhA-raK80

ကြ်န္ေတာ့္ဇနီးဆံုးတာ ဒီေန႔တစ္လျပည့္ပါၿပီ....

ကြ်န္ေတာ့္ဇနီးဆံုးတာ ဒီေန႔တစ္လျပည့္ပါၿပီ....Image may contain: 3 people, people smiling, people sitting, child and outdoorImage may contain: 3 people, people smiling, sunglasses, sky and outdoorImage may contain: 6 people
ကြ်န္ေတာ့္ဇနီးဆံုးတာ ဒီေန႔တစ္လျပည့္ပါၿပီ....
အရမ္းကိုေပ်ာ္ရႊင္စရာေကာင္းခဲ့တဲ့ မိသားစုေလး အခုလို ေသကြဲကြဲၿပီး ၿပိဳကြဲရမယ္ဆိုတာ ဘယ္တုန္းကမွ မေတြးထားတဲ့အရာတစ္ခုပါ...
ေလးႏွစ္အရြယ္ သားေလးအတြက္ ေနာက္ထပ္ေမြးခ်င္းတစ္ေယာက္ေလာက္ ထပ္ေမြးေပးခ်င္ခဲ့တာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လင္မယားႏွစ္ေယာက္လံုးရဲ႕ ဆႏၵပါ။ အဲဒီဆႏၵကပဲ ကြ်န္ေတာ္ဇနီးကို ေသတြင္းထဲ ပို႔ခဲ့တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ....
ဇနီးျဖစ္သူ ကိုယ္ဝန္ရၿပီး ေလးပတ္မွာ BFC က ေဒါက္တာျမပြင့္ျဖဴနဲ႔ ကိုယ္ဝန္အပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာဝန္က တစ္လခြာ ခ်ိန္းခဲ့ေပမယ့္ သၾကၤန္တြင္းမွာ ဇနီးက ေသြးဆင္းလာလိ္ု႔ ႏွစ္ဆန္းႏွစ္ရက္ေန႔မွာ ဆရာဝန္နဲ႔ ျပန္ျပတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဗိုက္ထဲက ကေလးဟာ ငါးပတ္အရြယ္မွာ ရပ္ေနၿပီး သႏၶမေအာင္ေတာ့ေၾကာင္းနဲ႔ ျခစ္ပစ္ဖို႔ေျပာပါတယ္။
အဲဒါနဲ႔ ၂၂.၀၄.၂၀၁၉ မွာ သားအိမ္ျခစ္ဖို႔ Sakura ေဆးရံုးကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ညေန ငါးနာရီမွာ ခြဲခန္းဝင္ခဲ့ၿပီး ေျခာက္နာရီမွာ ၿပီးပါတယ္။ ေမ့ေဆးအရွိန္ေျပေအာင္နဲ႔ စိတ္ခ်ရမယ့္ အေနထားျဖစ္ေအာင္ Day Care ဝန္ေဆာင္မႈနဲ႔ ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမ့ေဆးအရွိန္ေျပလာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ဗိုက္ထဲမွာ နာေနတယ္ဆိုတာနဲ႔ အိမ္မွာေနတာထက္ ေဆးရံုမွာဆို ပိုၿပီးစိတ္ခ်ရမယ္ဆိုတဲ့အေတြးနဲ႔ အဲဒီညမွာပဲ ေဆးရံုတက္မွတ္တမ္းလုပ္ၿပီး ေဆးရံုတက္ခဲ့ပါတယ္(အဲဒီအေတြးက တကယ့္ကိုမွားယြင္းသြားတယ္ဆိုတာ ေနာက္မွေနာင္တရခဲ့ရပါတယ္)။လူနာမွာလည္း အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ဗိုက္နာတဲ့အရွိန္က ပိုလာသလို ဝမ္းဗိုက္ႀကီးဟာလည္း ပိုပိုပူလာလို႔ ေပႀကိဳးနဲ႔ လာလာ တိုင္းၾကရတဲ့အထိပါပဲ။ ကိုယ္ေတြမွာလည္း ဆယ့္ငါးမိနစ္တစ္ႀကိမ္ေလာက္ ဆရာဝန္ေျပးေခၚေနရေပမယ့္ ဆရာဝန္ေတြကေတာ့ OG ဆရာဝန္မႀကီး သြင္းခိုင္းထားတဲ့ ေဆးသြင္းထားေၾကာင္းနဲ႔ မနက္ေရာက္ရင္ ဆရာမႀကီး ေဒၚျမပြင့္ျဖဴ လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္းသာ တဖြဖြေျပာၿပီး က်န္တဲ့ ကုသမႈ ဘာမွမလုပ္ခဲ့ၾကပါဘူး။
၂၃.၄.၁၉ မနက္ရွစ္နာရီမွာေတာ့ ဆရာဝန္မႀကီး ေဒၚျမပြင့္ျဖဴ ေရာက္လာပါတယ္။ သူ D&C လုပ္တာနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘဲ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္းမွာ ျပသနာျဖစ္ေနတယ္ထင္ေၾကာင္းနဲ႔ ေန႔လည္ ဆယ့္ႏွစ္နာရီမွာမွ မသက္သာရင္ အူလမ္းေၾကာင္းဆရာဝန္နဲ႔ လႊဲေပးမယ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေန႔လည္ ဆယ့္ႏွစ္နာရီမွာေတာ့ ေဒၚျမပြင့္ျဖဴ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာပါတယ္။အူလမ္းေၾကာင္းဆရာဝန္ကိုေခၚေပးမယ္ဆိုၿပီး ေဒါက္တာလႊမ္းမိုးေအာင္ကို ေခၚေပးပါယ္။ေန႔လည္ သံုးနာရီဝန္းက်င္ေလာက္မွာ ေဒါက္တာလႊမ္းမိုးေအာင္ေရာက္လာပါတယ္။ေဒါက္တာလႊမ္းမိုုးေအာင္မွ ဓါတ္မွန္႐ိုက္ခိုင္းခဲ့ၿပီး ဝမ္းဗိုက္အတြင္းမွာ အူ အစာအိမ္ အူမႀကီး တစ္ခုခုေပါက္ေနေၾကာင္း အရည္ေတြျပည့္ေနေၾကာင္းႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ ေသြးအဆိပ္မ်ား ျပန္႔ေနၿပီျဖစ္တာေၾကာင့္ ခ်က္ခ်င္းခြဲရမည္၊ မခြဲခဲ့ပါက ေနာက္ေန႔မကူးဟု ေျပာၾကားတာေၾကာင့္ အေရးေပၚ ခြဲစိတ္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာ အရမ္းထိတ္လန္႔သြားရၿပီး ညထဲကသာ ဒီလိုသိခဲ့မယ္ဆို အခုလို ေသြးအဆိပ္ျပန္႔တာတို႔ ေနာက္ေန႔မကူးဘူးတို႔ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ေလာက္ဘူးလို႔ ယူၾကံဳးမရ ေတြးမိပါတယ္။
ခြဲစိတ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္အတြင္း လူနာက ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေတြ ဆက္တိုက္က်ဆင္းလာလို႔ ေမ့ေဆးေပးဖို႔ အခက္ခဲရွိလာေၾကာင္းနဲ႔ ေမ့ေဆးေပးၿပီးပါက ျပန္ႏိုးရန္ အေျခေနနည္းပါးေၾကာင္း ထပ္မံအသိေပးလာခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း နည္းပါးလွတဲ့ အခြင့္အေရးအတြင္းကေန လူနာျပန္လည္ႏိုးထလာပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေနရန္အတြက္ ခြဲစိတ္ဖို႔ သေဘာတူလိုက္ပါတယ္။
.
သို႔ေသာ္လည္း ခြြဲစိတ္မႈအတြက္ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္မွာပဲ လူနာမွာ ႏွလံုးရပ္သြားခဲ့လို႔ အေရးေပၚ ကုသမႈခံယူခဲ့ရပါတယ္။ ႏွလံုးပံုမွန္ျပန္ခုန္ခဲ့ေသာ္လည္း ေသြးေပါင္ခ်ိန္ အရမ္းနည္းေနေသးတာေၾကာင့္ ခြဲစိတ္မႈမျပဳလုပ္ေတာ့ဘဲ အထူးၾကပ္မတ္ကုသေဆာင္ ICU တြင္သာ အေရးေပၚကုသမႈ ခံယူဖို႔ ဆရာဝန္ေတြက ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပါတယ္။
၂၄.၀၄.၁၉ မနက္ေျခာက္နာရီမွာ ေဒါက္တာလႊမ္းမိုးေအာင္က လူနာေသြးေပါင္ခ်ိန္တက္မလာတာေၾကာင့္ ခြဲစိတ္မႈမလုပ္ေတာ့ဘဲ ဗိုက္မွအေပါက္ေဖာက္ၿပီး အထဲမွအရည္မ်ားကို ထုတ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာဆိုပါတယ္။ လူနာအတြက္ အသက္ရွင္ရန္မွာလည္း ၁၀% သာရွိေၾကာင္းေျပာဆိုပါတယ္။
.
ဝမ္းဗိုက္ထဲမွ အရည္မ်ားကို ထုတ္ယူၿပီးခ်ိန္တြင္ ထြက္လာတဲ့ အရည္ကို ၾကည့္ပီး အူမႀကီးေပါက္သြားတာျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။ ဆရာဝန္နဲ႔ စကားေျပာေနစဥ္အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ လူနာမွာ ႏွလံုးထပ္မံရပ္သြားခဲ့ျပန္တာေၾကာင့္ အေရးေပၚ ကုသခဲ့ရျပန္တယ္။ အခ်ိန္မွာ မနက္ေျခာက္နာရီခြဲ ဝန္းက်င္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ လူနာမွာ ခပ္စိတ္စိတ္ေလး ႏွလံုးခုန္ ရပ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဆရာဝန္ကို အားကိုးတႀကီးေမးၾကည့္ရာမွာေတာ့ ေဆးအရွိန္ေၾကာင့္သာ ႏွလံုးခုန္ေနတာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ မေမွ်ာ္လင့္ေတာ့ရန္ေျပာဆိုပါတယ္။
.
အဆိုးဆံုးကေတာ့ ICU ထဲက တာဝန္က် ဆရာမေတြက လူနာႏွလံုးရပ္သြားခ်ိန္တြင္ "ျပန္ႏိုးေပးရဦးမလား" ဟု လာလာေမးျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတို႔ လူနာရွင္ဆိုသည္မွာ မိမိလူနာအား ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ထိ ေမွ်ာ္လင့္မိေနမယ္ဆိုတာကေတာ့ ယံုမွားသံသယ ရွိေစရာမလိုပါဘူး။ ဒါကို ဆာကူရာမွ ဆရာဝန္မမ်ားက ဘာသေဘာနဲ႔ ေမးေမးေနလဲေတာ့ မစဥ္းစားတတ္ေအာင္ပါပဲ။
.
မနက္ ဆယ္နာရီေလာက္မွာ ေဒါက္တာျမပြင့္ျဖဴက ရႏိုင္တဲ့ဘက္ကေန ႀကိဳးစားတဲ့ေနနဲ႔ ေသြးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ပါေမာကၡ ဆရာတစ္ဦးအား ေခၚေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီးမွ လူနာအား ရႏိုင္သမွ် ကယ္တင္မယ့္ အေၾကာင္းနဲ႔ စိတ္ေအးေအးထားဖို႔ အားေပးစကားေျပာၾကားၿပီး အေရးေပၚ ေသြးစစ္ေဆးမႈမ်ား လုပ္ရန္ၫႊန္ၾကားပါတယ္။ ေသြးစစ္ဖို႔ လူနာကို ေသြးေဖာက္လိုက္တာနဲ႔ ႏွလံုးခုန္ တစ္ခါ ရပ္သြားျပန္ပါတယ္။ "ဪ ငါ့မိန္းမရယ္ အသက္အတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနလိုက္ရတာ" ဆိုၿပီး သူ႔အေပၚ သနားလည္းသနား ဝမ္းလည္း အရမ္းနည္းရပါတယ္။ အဆံုးသတ္ရလဒ္ ဘာပဲျဖစ္ခဲ့ျဖစ္ခဲ့ ထိုဆရာဝန္ႀကီးကိုေတာ့ ဂ႐ုစိုက္ အားေပးမႈအတြက္ ေက်းဇူးတင္ေနမိတာေတာ့ အမွန္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ၿပီးမွ ျပန္ေတြးမိတာက အဲ့လို ေသြးေတြ ဘာေတြ စစ္ဖို႔ လိုရင္ ICU ထဲ စေရာက္ကတည္းက ဘာလို႔ ဒီလို လိုအပ္တဲ့ စစ္ေဆးမႈေတြ မလုပ္ခဲ့သလဲ??? D&C လုပ္ၿပီးၿပီးခ်င္းညမွာ မသက္သာလို႔ ေဆးရံုကေနေတာင္ မျပန္ႏိုင္တဲ့ လူနာအေပၚ တစ္ေခါက္ေလာက္ေတာင္ ျပန္လာၾကည့္ဖို႔ မလိုအပ္တာလား??? အခ်ိန္လြန္မွ ထြန္ခ်သလိုပါလားလို႔ေတြးမိပါတယ္..
.
ေန႔လည္ တစ္နာရီမွာေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ဇနီး မေအးသႏၲာဝင္းတစ္ေယာက္ လူ႔ေလာကႀကီးကို ေက်ာခိုင္းထြက္ခြာသြားခဲ့ပါတယ္။ သူအရမ္းခ်စ္တဲ့ သားေလးကို ထားခဲ့တာ ဒီေန႔တစ္လျပည့္ပါၿပီ။
.
စာရင္းခ်ဳပ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဇနီးသည္ ကြယ္လြန္ခဲ့တာဟာ ...
.
D&C လုပ္ၿပီး ခြဲခန္းထဲက ထြက္လာၿပီး အခ်ိန္ကတည္းကဆိုရင္ အခ်ိန္ တစ္ညလံုးရေနပါလ်က္နဲ႔ အနာက်င္ေပ်ာက္ေဆး ထည့္ေပးတာကလြဲလို႔ ဘာကုသမႈ၊ ေရာဂါရွာေဖြေပးမႈ မလုပ္ခဲ့တဲ့ ဆာကူရာေဆးရံုရဲ႕ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္လား ???
.
ဒီလိုအေျခေနမ်ိဳးဟာ ဘာျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သာမန္ အေတြ႕အၾကံဳႏု ဆရာဝန္ေတြေတာင္ သိႏိုင္ေပမယ့္ ေဆးရံုမွာ တာဝန္က်ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို ရွာေဖြေဖၚထုတ္ဖို႔ ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္လား ???
.
မိမိလူနာ အသည္းအသန္ျဖစ္ေနတာေတာင္ ညတြင္းခ်င္း တစ္ေခါက္ျပန္လာၾကည့္ေပးဖို႔၊ ထိေရာက္တဲ့ ၫႊန္ၾကားမႈ၊ စမ္းသပ္မႈ ေတြ အခ်ိန္မီ ျပဳလုပ္ေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့ OG ေဒါက္တာေၾကာင့္လား ???
.
ေနာက္ဆံုးတစ္ခ်က္ကေတာ့ “ဆရာမႀကီးဆီ ဖုန္းဆက္ထားပါတယ္"ဆိုတာကလြဲၿပီး ေ႐ာဂါမရွာေဖြတတ္တဲ့ ဆာကူရာေဆးရံုရဲ႕ တာဝန္က် ဆရာဝန္ေတြကို ယံုၾကည္အားကိုးမိတဲ့ မိမိေၾကာင့္လား ???
.
အားလံုးေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို ကိုယ္တိုင္အသက္မကယ္ႏိုင္လို႔ အသက္ကယ္ေပးဖို႔ ယံုၾကည္စြာနဲ႔ အသက္ကို ဝကြက္အပ္ခဲ့တာကို (လုပ္ေပးႏိုင္တာရွိရင္) အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ ကုသေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့ လူတစ္စုေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ သားေလးရဲ႕ေမေမ၊ ကၽြန္ေတာ့္ဇနီးကေတာ့ ကြယ္လြန္သြားရွာပါၿပီ။ သူတို႔ေတြဖက္ကေတာ့ လူနာတစ္ေယာက္ဆံုးသြားတယ္သာ ျဖစ္ေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ သားေလးအတြက္ကေတာ့ ဘဝတစ္ခုလံုး ေျဗာင္းဆန္သြားခဲ့ရတာပါ။
ကၽြန္ေတာ္ ဒီျဖစ္စဥ္ကို တင္ျပရတာကေတာ့ သားအိမ္ျခစ္ရာကေန ဒါမ်ိဳး အသက္ပါတဲ့အထိ ျဖစ္တတ္တာကို အမ်ားျပည္သူ အသိရွိေစခ်င္လို႔ပါ။ ကိုယ္တိုင္ၾကံဳခဲ့ၾကရင္လည္း အခု ကြ်န္ေတာ့္လို ဆရာဝန္ေတြေပၚ ယံုၾကည္မႈထားၿပီး သူတို႔ ကုသစစ္ေဆးတာကို ေစာင့္ေနမယ့္အစား ကိုယ္ကစၿပီး ဓာတ္မွန္႐ိုက္ေပးပါ၊ အထူးကုဆရာဝန္ေခၚၿပီး စစ္ေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုၾကပါ။(တကယ္ပါ ကၽြန္ေတာ္သာႀကိဳသိခဲ့ရင္ စျဖစ္တဲ့ ညထဲက ဓာတ္မွန္႐ိုက္ဖို႔ ေဆးစစ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုမိမွာပါ) အခ်ိန္မီသာ သိခဲ့ရင္ အခုလို အခ်ိန္လြန္ အေျခအေနဆိုးမွ ခြဲစိတ္ဖို႔ေတာင္ မမွီေတာ့တဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးက ကင္းေဝးၾကမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
.
အခုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ေဆးရံုေပၚမွာ တစ္ခ်ိန္လံုးရွိေနပါရဲ႕နဲ႔ ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို အခ်ိန္မွီ မသိရ၊ ကုသမႈမရလိုက္တာကို ေတြးလိုက္တိုင္းမွာ နာနာၾကည္းၾကည္း ရင္ကြဲမတတ္ ခံစားရပါတယ္...
ကြ်န္ေတာ္ခံစားေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ဆိုးမိ်ဳးကို ေနာက္လူမ်ားမခံစား မၾကံဳေတြ႕ရေအာင္ တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါတယ္... လူအမ်ားသိႏိုင္ေအာင္လည္း လြတ္လပ္စြာ ရွယ္ေပးျခင္းျဖင့္ ကူညီေပးၾကပါလို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။
ဦးသီဟကိုကို
09250172724
https://www.facebook.com/thiha.koko.33/posts/10220127572125789

လြဲမွားေနတတ္ေသာ ေခြး႐ူးဗဟုသုတမ်ား

လြဲမွားေနတတ္ေသာ ေခြး႐ူးဗဟုသုတမ်ားလြဲမွားေနတတ္ေသာ ေခြး႐ူးဗဟုသုတမ်ား
လြဲမွားေနတတ္ေသာ ေခြး႐ူးဗဟုသုတမ်ား

အလုပ္သင္ဆရာ၀န္ဘ၀က
ေခြးရူးနဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ဗဟုသုတ
ျပည္သူေတြမွာ
ဘယ္ေလာက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ရွိသလဲဆိုတာကို
ကၽြန္ေတာ္တို႕ အဖဲြ႕က ဆန္းစစ္ျပီး
သုေတသန(ေတာစိမ့္) ျပဳခဲ႕ပါတယ္။

ဒီထဲက သိသိသာသာ ကြဲလြဲေနတာေလးေတြကို
ေရးျပပါ႕မယ္။

၁။ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါဟာ
ေခြးသာမက အျခားသတၱ၀ါမ်ားျဖစ္ၾကတဲ႕
ေၾကာင္၊လင္းနို႕၊ၾကြက္ အစရွိတဲ႕
နို႕တိုက္သတၱ၀ါေတြ ကိုက္တာ ခံရရင္

ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း မသိၾကပါဘူး။

၂။ ေခြးကိုက္မွသာ ကူးစက္ခံရမယ္လို႕
သိေနၾကျပီး
ေခြးအပါအ၀င္ ေရာဂါရွိသူ လူနာ၊ သတၱ၀ါတို႕ရဲ႕
ခႏၶာကိုယ္ထြက္ အရည္မ်ား
(အထူးသျဖင္႕ တံေတြး သြားရည္)နဲ႔
ကိုယ္႕ခႏၶာမွာရွိတဲ႕
ေပါက္ျပဲဒဏ္ရာ ျပတ္ရွဒဏ္ရာ

ဥပမာ ျခင္ကိုက္လို႕ ကုပ္မိျပီး ျပဲသြားတဲ႕ေနရာမ်ိဳးကို ထိမိရင္လည္း
ကူးစက္တတ္တယ္ဆိုတာ မသိၾကပါဘူး။

၃။ ရူးေနတဲ႕ ေခြး ကိုက္မွသာ
ကူးစက္ခံရတယ္လို႕ သိၾကျပီး
ေခြးေကာင္းျဖစ္ေပမယ္႕
ေရာဂါပိုးသယ္ေဆာင္ထားေသာေခြး
ကိုက္လွ်င္လည္း
ေရာဂါကူးစက္ခံရနိုင္တယ္ဆိုတာ
မသိၾကပါဘူး။ (ေခြးနဲ႕တိရစာၦန္မ်ားဟာ ေရာဂါရျပီး ၁၀ရက္မွ ၁၄ရက္အတြင္းမွာေတာ႕ ရူးျပီး ေသပါတယ္။
ကိုက္တဲ႕ေခြးကို ရိုက္သတ္လိုက္ရင္ ကိုက္ခံရသူ မရူးေတာ႕ဘူး ဆိုတာလည္း မွားယြင္းတဲ႕အယူအဆပါ)

၄။ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါဟာ
ေခြးရူးကိုက္ျပီး မၾကာခင္ ျဖစ္တယ္လို႕
ထင္ၾကတာမ်ားပါတယ္။
ေခြးကိုက္ခံရျပီး ဆယ္နွစ္မက ၾကာျပီးမွ
ေခြးရူးထျပန္ျပီး ေသတတ္တယ္ဆိုတာ
မသိၾကပါဘူး။
(ဒါ႕ေၾကာင္႕ ေခြးကိုက္ခံထားရျပီး
အခုထိ ဘာမွ မျဖစ္ေသးလို႕
ငါေတာ႕ ေခြးရူးမျပန္ပါဘူးဆိုျပီး
စိတ္ခ်မေနသင္႕ပါ။
ကာကြယ္ေဆးထိုးထားသင္႕ပါတယ္။
လူလတ္ပိုင္းဘ၀တုန္းက ေခြးကိုက္ခံထားရျပီး
အသက္ၾကီးမွ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါနဲ႕ဆံုးပါးသြားတဲ႕လူနာ တစ္ဦးျမင္ဖူးပါတယ္
ကိုက္တဲ႕ေခြးက ကိုက္ျပီး ၁၄ရက္ေက်ာ္တဲ႕အထိ မေသေသးရင္ေတာ႕ ေခြးေကာင္းလို႕ ဆံုးျဖတ္နိုင္ပါတယ္
ေၾကာင္လည္း ဒီလိုပဲ မွတ္နိုင္ပါတယ္)

၅။ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါရယ္လို႕ ျဖစ္လာရင္
၁၀၀ရာနႈန္းျပည္႕ ေသမယ္ ကုလို႕မရဘူး ဆိုတာ
မသိပါဘူး ။

(အခု ကၽြန္ေတာ္တို႕ ထိုးေနတဲ႕
ကာကြယ္ေဆးနဲ႕ ပဋိဇီ၀ပစၥည္းေတြဟာ
ေခြးရူးပိုး ဦးေနွာက္ဆီ မေရာက္ခင္
ဓါတ္ျပယ္ေအာင္ လုပ္ေနတာမ်ိဳးနဲ႕
ေခြးရူးပိုးကို ဆန္႕က်င္တဲ႕ ပဋိဇီ၀ပစၥည္း ေပၚလာေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးေနတာမ်ိဳးပါပဲ။

ေရာဂါရယ္လို႕ ျဖစ္သြားျပီဆိုရင္
ကုလို႕မရပါဘူး။

ေရာဂါအဆင္႕ျဖစ္ျပီးမွ
အသက္ရွင္က်န္တဲ႕လူနာဦးေရ လက္ခ်ိဳးေရလို႕ရပါတယ္
အသက္ရွင္တဲ႕လူနာသည္လည္း
ပံုမွန္လူလိုမဟုတ္ဘဲ
ေလျဖတ္ထားတဲ႕လူလို ျဖစ္သြားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္တဲ့။)


၆။ ေခြး ေၾကာင္ ေတြကို ေခြးရူးကာကြယ္ေဆးထိုးရမယ္ဆိုတာ မသိၾကပါဘူး ။

၇။ ေခြး ေၾကာင္ ကိုက္ရင္
ေမးခိုင္ပိုးမ၀င္ေအာင္ အနာကို
ေရသန္႕သန္႕ ဆပ္ျပာနဲ႕ တစ္ထပ္ ေဆး၊
အရက္ပ်ံ ၊ အိုင္အိုဒင္းနဲ႕ တစ္ထပ္စီ ေဆးရမယ္ လို႕လည္း မသိၾကဘဲ
ရိုးရာေဆးမႈန္႕ေတြ သိပ္ထည္႕တတ္ၾကပါတယ္။

ေမးခိုင္ေရာဂါပိုးဟာ
စပိုးေခၚ အသြင္ေျပာင္းခုခံျခင္းပံုစံအေနနဲ႕
အပူဒဏ္ကို ပတ္၀န္းက်င္ကို အံတုျပီး
ဖုန္မႈန္႕ေတြထဲမွာ အၾကာျကီးေနနိုင္ပါတယ္

တိုင္းရင္းေဆးကို စနစ္တက်မေဖာ္တဲ႕အခါ
ဖုန္ေတြသဲေတြ ပါလာျပီး
ေမးခိုင္ပိုးရဲ႕ စပိုးေတြ ပါလာပါတယ္
(အထူးသျဖင္႕ ကၽြဲ ႏြား ေခ်းမ်ားမွာ ပါ၀င္ပါတယ္)
ဒါကို အနာမွာ သိပ္ျပီး
အနာကို အလံုပိတ္လိုက္တဲ႕အခါ
ေအာက္စီဂ်င္မရွိေတာ႕တဲ႕ အေျခအေနျဖစ္သြားလို႕
စပိုးဘ၀ကေန အေကာင္ေပါက္လာျပီး
အဆိပ္ေတြ ထုတ္ပါတယ္


အဆိပ္ေၾကာင့္
ေမးရိုးတ၀ိုက္ေတာင္႕တင္းတာမ်ိဳးက
အစျပဳျပီး

ဒီအဆိပ္ေတြ အာရံုေၾကာကတဆင္႕ ျပန္႕သြားရင္ ေခြးရူးေရာဂါလိုမ်ိဳးပဲ
ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ႕ လကၡဏာေတြနဲ႕
ေသဆံုးရတတ္ပါတယ္

သူလည္း ကုလို႕ရျပီဆိုေပမယ္႕
ေသနႈန္းက ေနာက္က်သြားေလေလ
ပိုမ်ားလာေလေလပါပဲ ။

ေခြးမ်ားေၾကာင္မ်ား ေျမႊမ်ား ၾကြက္မ်ားဟာ ေတြ႕သမွ် အစာ ေလွ်ာက္စားတတ္ေသာေၾကာင္႕
ေျမၾကီးမႈန္မ်ားမွတဆင္႕ ေမးခိုင္ပိုးမ်ားဟာ
သူတို႕ရဲ႕ သြားအၾကိဳအၾကားေတြထဲမွာ
ပြားမ်ားမွီခိုေနတတ္ၾကပါတယ္

ဒါ႕ေၾကာင္႕
ဒီသတၱ၀ါေတြ ကိုက္တါခံရတဲ႕အခါ မ်ိဳးမွာ
ေခြးက ကာကြယ္ေဆးထိုးထားေသာ္လည္း
ေမးခိုင္ပိုးကို ထပ္မံ သတိျပဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။

အနာကို သန္႔သန္႔ထားရမယ္
အလံုမပိတ္ရပါ။
ေမးခိုင္ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ပိုးသတ္ေဆးကို
သက္ဆိုင္ရာက်န္းမာေရးဌာန ေဆးခန္းမွာ
သြားေရာက္ထိုးရ စားရပါမယ္။


(ဒီလို မသိဘဲ အသိမွားေနသူေတြမွာ
ဘြဲ႔ရပညာတတ္ေတြပါ ပါဝင္ေနပါတယ္
သုေတသနကို
မေကြးတိုင္း စလင္း၊ပြင့္ျဖဴဘက္မွာ လုပ္ခဲ့တာပါ)

(အတူသုေတသနျပဳခဲ႕ေသာ ေဒါက္တာမလြတ္ေနာ္္ေတာင္နွင္႕တကြ အျခား သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလံုးကို ေက်းဇူးေအာက္ေမ႕ပါတယ္)

ေဒါက္တာမ်ိဳးသန္႕နိုင္ (ေဆးမေကြး)

#HealthKnowledge
#HealthEducation
#Tetanus
#Rabies
#Awareness
#PublicHealth
#က်န္းမာေရးအသိပညာသုတ
#ေခြး႐ူး
#ေမးခိုင္
#ေတာစိမ့္
https://www.facebook.com/minnayhlyan/posts/1219641658212848
https://www.facebook.com/minnayhlyan/posts/1219641658212848

Friday, May 24, 2019

Benign Breast Disease

Benign Breast Disease
Benign Breast Disease
No photo description available.No photo description available.
ဒီေန ့ေတာ့ BBD အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္။ Benign Breast Disease ေပါ ့။

အရင္ဆံုး ေျပာခ်င္တာက အမ်ိဳးသမီးေတြဆီမွာရွိတဲ ့ Breast က အမ်ိဳးသမီးေတြလိုပဲ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတယ္ဗ်။ ဘဝတေလ်ာက္လံုး ပံုမွန္ကို ေျပာင္းလဲေနၾကတာ။ အဲ ့လိုေျပာင္းလဲေနတာကိုက သူ႔အတြက္ normal ပဲ။ မိန္းကေလးေတြ အတိုင္းပဲ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတယ္ေပါ ့ေလ။ အဲ ့လိုေျပာတာကလည္း မွတ္မိေစခ်င္လို ့ပါ။

အဲ ့ေတာ့ ေျပာင္းလဲတတ္တဲ ့ သေဘာသဘာဝ ရွိတဲ ့ ပံုမွန္အေျခအေနကို စ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

ေမြးကာစ
ေမြးၿပီးကာစ တစ္ပါတ္ ႏွစ္ပါတ္ ေလာက္မွာ 60% of newborn babies ေတြမွာ enlargement of breast ေလးေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ပံုမွန္ ပါပဲ။ circulating maternal estrogen ေၾကာင့္ပါ။ ၿပီးတာနဲ ့ အရြယ္အစားက ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္က်သြားပါတယ္။ မႀကီးေတာ့ပါဘူး။

Puberty မွာ onset of cyclical hormonal activity stimulate the growth စ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ ့အခ်ိန္ေနာက္ပိုင္းမွာ ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြကို အပိုင္း ၂ ပိုင္း ခြဲ ၿပီး ေတြ ့ရမွာပါ။
1. Dvelopment အပိုင္း
2. Involution အပိုင္း ဆိုၿပီး ၂ ပိုင္းခြဲေတြ ့ရမွာပါ။

Development မွာမွ early reproductive life မွာ proliferation of ducts and ductules and lobule formation ေလးေတြ စျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ mature reproductive life မွာ cyclical activity ေတြ (cyclically ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြ) ျဖစ္ၾကပါတယ္။ cyclical လိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အေသးစိတ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။

Involution အေၾကာင္း
Involution ဆိုတာက ဒီေနရာမွာ အသက္ႀကီးလာလို ့ ပ်က္စီးသြားတဲ ့သေဘာကို ေဆာင္ပါတယ္။ progressive degenerative changes ေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ အဲလိုျဖစ္ၾကတာလည္း ပံုမွန္ပါပဲ။ အသက္ ၃၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ breast involutional process ေတြ စေတြ ့ရပါတယ္။ glandular tissue ေတြ fibrous tissue ေတြက atrophy ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ breast ကလည္း droopy ျဖစ္လာပါတယ္။

Microscopic changes ေတြအေနနဲ ့ေတြ ့ရမွာက
1. Fibrosis
2. Formation of small cysts (microcysts)
3. Focal increase in number of glandular elements (adenosis) အဲ ့ဒါေတြ ေတြ ့ရမွာပါ။
အဲ ့လို changes ေတြရွိေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုက ဘာလကၡဏာ မွ ခံစားရေလ့ မရွိပါဘူး။ တစ္ခ်ဳိ ့ေတြမွာေတာ့ pain, tenderness, lumpiness ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက အဲလို ခံစားရရင္ microscopic changes ေတြလည္းရွိေတာ့ fibrocystic disease or fibroadenosis လို ့ေခၚခဲ ့ၾကပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ It should not be considered as disease. ပါ။ အဲ ့ေၾကာင့္မိုလို ့ အခုက်ေတာ့ fibrocystic disease လို ့ မေခၚေတာ့ပဲ fibrocystic changes ေတြလို ့ပဲ ေခၚၾကပါေတာ့တယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ normal breast aging ပဲေပါ့။ aging ျဖစ္လာလို ့ ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြကို disease လို ့ မေခၚဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အမ်ားစုက လကၡဏာ မရွိေပမယ့္ တခ်ိဳ ့မွာေတာ့ လကၡဏာရွိႏိုင္တယ္ေပါ့။

Fibrocystic changes ေၾကာင္ ့ လကၡဏာေတြ ခံစားလာရရင္ ဘာေတြလုပ္ေပးႏိုင္သလဲဆိုေတာ့
1. Pain killers (acetaminophen or NSAIDs)
2. Life style care (firm support bra, soft bra during sleeping)
3. Limit or avoid caffeine
4. Apply warm water bottle
5. Alternative medicine (Evening primrose oil, Vitamin E)
အဲဒါေတြ လုပ္ေပးလို ့ရပါတယ္။

ေနာက္တခုေျပာခ်င္တာက breast မွာ lobular unit ကေန secretion ေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။ watery fluid ေတြပါ။ These fluid passes through the ductules and ducts. ဒါေပမယ့္ nipple ကေန အျပင္ကို ေရာက္လာေလ့ မရွိပါဘူး။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ reabsorbed လုပ္လိုက္လို ့ရယ္ nipple ducts ကို keratin နဲ ့ block လုပ္ထားတာရယ္ေၾကာင့္ပါ။

တကယ္လို ့ keratin က dislodged ျဖစ္သြားရင္ nipple ရဲ ့ surface မွာ secretion ေလးေတြ ေတြ ့ရႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ဒါသည္ (အဲ ့ nipple discharge သည္) normal physiological secretion ပါ။ သူ ့color သည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ (white - green - yellow - blue - black) အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ 2/3 of non-pregnant women ေတြမွာ gentle cleaning of nipple and massage of breast လုပ္ရံုနဲ ့ ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။

အခုထိကို benign breast disease အေၾကာင္း စ မေျပာရေသးပါဘူး။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ normal condition ေတြအေၾကာင္းပဲ ေျပာရေသးပါတယ္။

ဒါေတာင္ changes during pregnancy, at delivery, during sucking (sucked by baby) ေတြအေၾကာင္းမပါေသးပါဘူး အဲ ့ဒါေတြလည္း ပံုမွန္ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြပါပဲ။ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတဲ ့ breast ေပါ့ဗ်ာ...။

breast ရဲ ့ pathology ကို ေျပာၾကမယ္ဆိုရင္
1. ANDI
2. Benign neoplasm
3. Breast infection
4. Male breast (gynaecomastia, male breast cancer)
5. Carcinoma breast
ဆိုၿပီး ေျပာၾကရမွာပါ။
အဲ ့ဒါေလးေတြထဲက malignancy မပါ တျခားဟာေတြ Benign Breast Disease (BBD) ေတြကို အဆင္ေျပသလို ေျပာၾကရေအာင္ပါ။
pathology of breast တစ္ခုခု ကို မကုခင္ Triple assessment ကေတာ့ အေရးတႀကီး ဂ႐ုတစိုက္ လုပ္ရမွာပါ။

ANDI (Aberration of Normal Development and Involution)

aberration ဆိုတာက deviation from usual condition or usual course ပါ။ အဲ ့ေတာ့ normal development and Involution အတိုင္း မဟုတ္ဘဲ အဲ ့လမ္းေၾကာင္းကေနေသြဖည္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈ့ေတြကို ေခၚတာပါ။ normal development and Involution ကေန နည္းနည္း ေသြဖည္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္သလို မ်ားမ်ားႀကီး ေသြဖည္သြားတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ lobule, stroma, ducts ေတြရဲ ့ development and Involution, ေတြကေန ေသြဖည္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ ့ conditions ေတြကေတာ့
1. Juvenile hypertrophy
2. Fibroadenoma
3. Cyclical mastalgia
4. Cyclical nodularity
5. Palpable cysts
6. Sclerosing lesion
7. Duct ectasia စသျဖင့္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

နည္းနည္းေလးပိုရွင္းေအာင္ comment မွာ ပံုေလးျပထားေပးပါတယ္။ ANDI ထဲမွာ ဘာေတြပါလည္းဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ပိုသိရေအာင္လို ့ပါ။ comment က ပံုေလးကို ၾကည့္ေပးပါ။

FIROADENOMA
- benign overgrowth of one lobule of the breast, surrounded by well marked capsule (encapsulated), ကြ်န္ေတာ္တို ့က breast mouse လို ့တင္စားေျပာၾကတယ္ေပါ့ေလ...
- Age ကေတာ့ 15 - 25 yr ေလာက္မွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ size က usually 2-3 cmေလာက္ ရွိၾကတယ္။
- Giant Fibroadenoma ဆိုရင္ေတာ့ >5 cm ေလာက္ ရွိႏိုင္တယ္။
- အဲ ့ေတာ့ Fibroadenoma လို ့ထင္တဲ ့ patient တစ္ေယာက္ ေတြ ့ၿပီ... လူနာက က ေမးမယ္ ဘယ္လိုကုရင္ ေကာင္းမလဲ။ ခြဲဖို ့လိုသလားဆိုရင္ ဘယ္လိုေျဖၾကမလဲေပါ ့။
- Fibroadenoma ေတြ အတြက္က surgical excision is usually not required. ပါ။ Triple assessment ေတာ့လိုမယ္။
- ဘယ္အခ်ိန္မွာ ခြဲမလဲဆိုရင္တာ့ suspicious cytology ျဖစ္ရင္၊ size က အရမ္းႀကီးေနရင္၊ လူနာက ခြဲၿပီး ဖယ္ခ်င္ရင္ ေပါ ့။

MASTALGIA

Mastalgia လို ့ေျပာရင္ cyclical mastalgia လား ဒါမွမဟုတ္ non cyclical mastalgia ဆိုတာ အရင္ခြဲျခားရမွပါ။
Cyclical mastalgia ဘာျဖစ္လို ့ ျဖစ္တာလဲဆိုရင္ exaggerate response of breast tissue to a change in hormones during menstrual cycle, ေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ။ Cyclical mastalgia patient ေတြကို ဘယ္လို Mx လုပ္ၾကမလဲ။
- ေန႔ပိုင္းမွာ Appropriately fitting and supportive bra ဝတ္ထားရမယ္။ ညမွာ soft bra ေလးေတြဝတ္ရမယ္။
- Caffeine drinks ေတြ ေရွာင္ရမယ္။
- Patient symptoms diary ေရးခိုင္ရမယ္။ (Cyclical ျဖစ္ မျဖစ္ သိေအာင္လို ့ပါ)
- Evening primrose oil ေပးလို ့ရတယ္။ အသက္ 40 yr ေက်ာ္တဲ ့သူဆိုရင္ ပို effective ျဖစ္တာေတြ ့ရတယ္။
- အဲ ့လိုေတြလုပ္ရဲ ့သားနဲ ့ မသက္သာဘူးဆိုရင္ေတာ့ anti gonadotropin (danazol) or prolactin inhibitor (bromocriptine) ေလးေတြ ေပးၿပီး ႀကိဳးစားကုၾကည့္လို ့ရပါတယ္။
- Anti estrogen (tamoxifen) တို ့ LHRH agonist တို ့ေပးဖို ့ကေတာ့ ရွားရွားပါးပါး လိုခ်င္မွ လိုပါလိမ့္မယ္။
Non-cyclical mastalgia ဆိုရင္ေတာ့ extramammary cause ဟုတ္မဟုတ္ အရင္ ၾကည့္ရမွာပါ။ extramammary cause ဆိုရင္ေတာ့ သူ ့အတိုင္း ဆက္ကုရမွာပါ။ mammary origin ကလာတဲ ့ Non-cyclical mastalgia ကေတာ့ post menopausal women ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ triple assessment နဲ ့ malignancy ကို exclude လုပ္ၿပီးရင္ေတာ့ NSAIDs တို ့ local anaesthetics ေတြ ေပးလို ့ရပါတယ္။

NIPPLE DISCHARGE

Nipple discharge ရဲ ့ causes ေတြ တခုခ်င္း ဆက္ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။
ပထမဆံုးက physiological discharge ပါ။ အဲ ့ဒါက post အစပိုင္းမွာ ေရးၿပီးပါၿပီ။

ေနာက္တစ္ခုက Duct ectasia ပါ။ Duct ectasia က ANDI ထဲမွာပါပါတယ္။ သူက perimenopausal women (especially smoker ေတြ) ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ Shortening and dilatation of sub-aerolar duct ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ nipple discharge, nipple retraction, sub-aerolar mass ေတြနဲ ့ present လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ discharge က cream in nature ျဖစ္ၿပီး brown or green in color ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ discharge ေတြက surrounding g tissue ေတြကို irritant ျဖစ္ၿပီး periductal mastitis ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ကတဆင့္ even abscess or fistula ထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Recurrent case ေတြက smoking နဲ ့ association ရွိတာကို ေတြ ့ရပါတယ္။ Chronic case မွာ indurated mass (sub-aerolar) ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုကုရမလဲဆိုေတာ့ triple assessment လုပ္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ ၿပီးေတာ့ antibiotic therapy ေပးမလား စဥ္းစားရပါတယ္။ ကုရခက္တဲ ့အေနအထား or malignancy ကို exclude လုပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ Surgery လုပ္ဖို ့ စဥ္းစားရပါမယ္။ Hadfield's operation (excision of all of major ducts) လုပ္ရတာပါ။

ေနာက္ cause တစ္ခုက intraductal papilloma ပါ။
Single or multiple ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Serous or blood stained discharge နဲ ့လာႏိုင္တယ္။ palpable lump below the nipple စမ္းမိႏိုင္တယ္။ malignant potential နည္းနည္း ရွိတယ္။ triple assessment လုပ္ ၿပီးရင္ Microdochectomy လုပ္ရပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက Benign cause ေတာ့မဟုတ္ဘူး။ intraductal carcinoma ပါ။

ေနာက္တစ္ခုက Epithelial hyperplasia (increase in number of epithelial cells lining the terminal ducto-lobular units) ပါ။ severity ကေတာ့ မ်ိဳးစံုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ extensive epithelial hyperplasia ကေတာ့ malignant potential မ်ားပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက galactorrhoea ပါ။ bilateral milk discharge နဲ ့လာၿပီးေတာ့ pathology က prolactin hormone မ်ားလို ့ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး pituitary tumour (prolactinoma) ကို စဥ္းစားရပါမယ္။

LIPOMA
Benign tumour of adult fat cell သိပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=432386537117403&id=429883567367700

PHYLLOIDES TUMOUR
Fibro-epithelial neoplasm ပါ။ သူကေတာ့ rare ေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုက benign tumor ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အခ်ိဳ ့ကေတာ့ malignant behavior ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ 40 yr ေက်ာ္တဲ ့ patient ေတြမွာ ေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ usually large or may even massive in size ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ bosselated surface ေတြ ့ရတာမ်ားတယ္။ တခါတေလ pressure necrosis ေၾကာင့္ ulcerated surface ေတြ ေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ Rx အေနနဲ ့ကေတာ့ wide local excision လုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ tumour က အရမ္းႀကီးေနရင္၊ recurrent ျဖစ္တဲ ့caseျဖစ္ေနရင္၊ malignant potential မ်ားရင္ mastectomy လိုႏိုင္ပါတယ္။

BREAST ABSCESS

Lactating mothers ေတြမွာ bacterial mastitis ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ source of infection က S. aureus (nasopharynx of infant မွာေနတယ္) ေၾကာင့္ ascending infection ရပါတယ္။ duct ေတြ ပိတ္ႏိုင္တယ္။ stasis ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ampula မွာ milk ေတြ clot ျဖစ္ကုန္တယ္။ အဲ ့ေနရာမွာ bacteria ေတြ proliferate လုပ္ၾကတယ္။

အဲ ့လိုေတြေၾကာင့္ cellulitis ရတယ္။ ပိုဆိုးလာရင္ breast abscess ျဖစ္သြားတယ္။

ဘာလုပ္မလဲဆိုေတာ့ Cellulitis stage လို ့ယူဆရင္ေတာ့ Antibiotics, Analgesic, ေပးရမယ္။ local heat ေလးေတြ ကပ္ေပးလို ့ရတယ္။ support of breast (bra) လိုမယ္။ အဆင္ေျပရင္ ကေလးကို ႏို ့ဆက္တိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

Pus ရွိေနတာကို antibiotic ေတြေပးရင္ေတာ့ antibioma ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ pus ရွိရင္ဘာလုပ္မလဲေပါ့။ Breast abscess ကို Incision and Drainage အရင္မလုပ္ပါဘူး။ ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ Antibiotics + Aspiration (repetition လိုႏိုင္ပါတယ္, USG guided ဆို ပိုေကာင္းပါတယ္) နဲ ့ ေအာင္ျမင္စြာ ကုေပးႏိုင္လို ့ပါ။ Aspirated pus ကို C and S ပို ့ၿပီး လိုအပ္သလို Antibiotics ေပးရမွာပါ။

တကယ္လို ့ overlying skin က အရမ္း thinning ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ I and D လုပ္ဖို ့လိုႏိုင္ပါတယ္။ incision ကေတာ့ radial incision ကို သံုးပါတယ္။
Circumareolar incision ကေတာ့ adequate access ပိုရေပမယ့္ cosmetic result မေကာင္းပါဘူး။ အဲ ့ေတာ့ မိန္းမေတြဆိုတာ လွခ်င္မွာျဖစ္လို ့ မသံုးဘူးေပါ့။

Male breast enlargement ျဖစ္တဲ ့ gynaecomastia ကေတာ့ သိပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး

ဒီေလာက္ဆိုရင္ benign breast disease ေတြကိုေတြ ့ရင္ စဥ္းစားရတာ အတိုင္းတာတစ္ခုထိ အေထာက္အကူ ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ physiological nipple discharge ကို pathology ေတြ အမ်ားႀကီးစဥ္းစားၿပီး စိတ္ရႈတ္ရတာမ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ Phylloides tumour ကို malignancy ထင္ၿပီး လူနာကို စိတ္ေသာကေရာက္ေစတာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ breast abscess ကို တခါတည္း အရင္ဆံုး I and D လုပ္မိတာေတြ ျဖစ္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ nipple discharge case ေတြ ANDI ေအာက္က case ေတြကို ေသခ်ာခြဲၿပီး စဥ္းစားတတ္လာႏိုင္ပါမယ္။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ ့ triple assessment ေလး ေျပာၾကရေအာင္။

Triple ဆိုတဲ ့အတိုင္း 3 ခုပါပါတယ္။
1. Clinical assessment
2. Radiological assessment
3. Pathological assessment ဆိုၿပီး ၃ ပိုင္းပါပါတယ္။

1. Clinical assessment
Proper history taking and physical examination လုပ္ရမွာပါ။

2. Radiological assessment

Mammography
Soft tissue radiograph of breast by placing it direct contact with ultrasensitive film, with the use of low voltage, high amperage X ray.
သူက radiation dose နည္းလို ့ safe ျဖစ္ပါတယ္။ 2 views (oblique and craniocaudal view) ႐ိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အျပာႀကီးေတြနဲ ့ ၫွပ္႐ိုက္ရလို ့ နည္းနည္း နာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အသက္ 35 yr ေအာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ ့ breast က ralatively radiodense ပို ျဖစ္လို ့sensitivity သိပ္မေကာင္းပါဘူး။ အသက္ႀကီးတဲ ့သူေတြမွာေတာ့ (less radiodense ျဖစ္လို ့) sensitivity ပိုေကာင္းပါတယ္။

ေနာက္တခု အေရးႀကီးတာက
Normal finding does not exclude the malignancy ပါ။

Mammogram result ကို BI-RADS (Breast Imaging, Reporting and Data System) အသံုးျပဳၿပီး အေျဖထြက္ေပးပါတယ္။
BI-RADS မွာ 0 to 6 ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။
- [ ] BI-RADS 0. incomplete
BI-RADS 0 ဆိုတာက incomplete test ျဖစ္တယ္။ difficult to interpret ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဆိုေတာ့ ေနာက္ထပ္အျခားတစ္ခုခု ထပ္စစ္ဖို ့ လိုပါလိမ့္မယ္။
- [ ] BI-RADS 1. negative
BI-RADS 1 ဆိုတာကက်ေတာ့ good news ေပါ့ေလ။ no malignancy ပါ။ breast tissue ေတြက equal density ျဖစ္ေနတာပါ။
Routine screening ဆက္လုပ္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 2. benign findings
BI-RADS 2 ကေတာ့ no indication of cancer ပါ။ သူမွာ benign lesion တစ္ခုခု ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။
Routine visit လိုအပ္ပါတယ္။
- [ ] BI-RADS 3. probably benign
BI-RADS 3 ကေတာ့ probably benign ပါ။ ဒါေပမယ့္ cancer ျဖစ္ႏိုင္ေခ် 2 % ေလာက္ရွိပါတယ္။
Result က improve မျဖစ္မခ်င္း Regular visit လိုအပ္ပါတယ္။ တကယ္လို ့ cancer ျဖစ္ေနအံုးေတာ့ early detection of malignancy ကို မိေအာင္လို ့ပါ။
- [ ] BI-RADS 4. suspicious abnormality
BI-ARDS 4 ကေတာ့ chance of cancer က 20 - 35 % ေလာက္ရွိပါတယ္။
4A. Low suspicion for cancer
4B. Moderate suspicion for cancer
4C. High suspicion for cancer
Biopsy နဲ ့ confirmation လုပ္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 5. highly suspicious of malignancy
BI-RADS 5 ကေတာ့ 95 % of malignancy ပါ။ biopsy နဲ ့ confirm လုပ္ၿပီးရင္ Mx plan အတြက္ board ထိုင္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 6. Known biopsy with proven malignancy
BI-RADS 6 ကိုေတာ့ biopsy မွာ malignancy ထြက္ၿပီးသားမွာ သံုးရပါတယ္။

Ultrasound
Mammogram က interpret လုပ္ဖို ့ခက္တဲ ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ (ဆိုလိုတာက အသက္ ငယ္တဲ ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုရင္) Ultrasound က ပိုအသံုးဝင္ပါတယ္။ solid နဲ ့ cystic lesion ေတြခြဲႏိုင္တယ္။ radiation hazard မရွိဘူး။ operator dependent ျဖစ္တယ္။ repetition လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုေလးေတြရွိပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ့္သေဘာအရဆိုရင္ အေျခအေနေပးရင္၂ ခုစလံုး လုပ္လိုက္မွာပဲ။

MRI
Lobular carcinoma လို ့ အေျဖထြက္ရင္ MRI ႐ိုက္ရပါတယ္။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ multifocality and multicentericity ကို detect လုပ္ဖို ့ပါ။

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=438684353154288&id=429883567367700

3. Pathological assessment
FNAC နဲ ့ Core biopsy ဆိုၿပီး ၂ ခုရွိပါတယ္။
FNAC
Least invasive technique to get the cellular diagnosis if both surgeon and cytologist are experienced. False negative ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ invasive လား insitu လား မခြဲျခားေပးႏိုင္ဘူး။

Core biopsy ကေတာ့ definitive Dx ရတယ္။ insitu လား invasive လားပါ ခြဲျခား သိပါတယ္။

Thanks for all.
Please like and share if something benefits has gained.
https://www.facebook.com/labialletterwma/posts/770701126619274?_

Round teaching in surgical ward

Round teaching in surgical ward
Round teaching in surgical ward

ဒီ patient ရဲ ့ breast lump biopsy result ရၿပီလား။
မရေသးပါဘူး ဆရာႀကီး။

တကယ္လို ့ cancer ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ဘာ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ႏိုင္မယ္ထင္လဲ။
Ductal carcinoma ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ပါတယ္ ဆရာႀကီး။

ဘာလို ့လဲ။
Commonest type မိုလို ့ပါ။

ေအးေပါ့ ဒါကေတာ့ common thing is common ေပါ့ေလ။ may be Ductal carcinoma in situ or may be invasive Ductal carcinoma ေပါ့။ တကယ္လို ့ biopsy result က lobular carcinoma လို ့မ်ား အေျဖထြက္ခဲ ့ရင္ ဘာစဥ္းစားမလဲ။
.........
ေျဖပါအံုး။ ေနာက္တစ္ေယာက္ ေျဖၾကည့္ပါအံုး။
.........

မေျဖတတ္ဘူးဆိုရင္ ေနာက္တစ္မ်ိဳး ေျပာင္းေမးမယ္။
တကယ္လို ့ biopsy result က lobular carcinoma လို ့မ်ား အေျဖထြက္ခဲ ့ရင္ mammogram and ultrasound result အေပၚ ဘယ္လိုသံုးသပ္မလဲ။
ဟုတ္ကဲ ့ပါ ဆရာႀကီး..Lobular carcinoma မွာ abnormal lesion ဆိုလိုတာက breast lump က diffuse and less obvious ျဖစ္တတ္တဲ ့ သေဘာရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ mammogram and ultrasound တို ့result မွာ disease's condition may be understaged ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္ ဆရာႀကီး။

အေရးႀကီးလား။ ဘာလို ့လဲ။
ႀကီးပါတယ္ ဆရာႀကီး။ inadequate Tx ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

အဲေတာ့ ဘာလုပ္မလဲ။
MRI ႐ိုက္ပါ့မယ့္ ဆရာႀကီး။

ေအးဟုတ္ၿပီး ေျပာခ်င္တာက challenge for radiological detection of lobular carcinoma of breast ဆိုတာရွိတယ္။ ဘာလို ့လည္း ဆိုေတာ့ less cohesive pattern of lobular carcinoma ေၾကာင့္ mammogram တို ့ Ultrasound တို ့မွာ lower ability to recognize or underestimate ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ even may be mammographically occult ျဖစ္ႏိုင္တယ္.

ဆိုေတာ့ lobular carcinoma နဲ ့ patient ၊ အထူးသျဖင့္ breast conserving surgery လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ MRI breast က ႐ိုက္ကို ႐ိုက္ရမယ္။ ultrasound, mammogram တို ့မွာ may be understaged ျဖစ္တတ္တယ္။ inadequate treatment ျဖစ္သြားမွာ သတိထားရမယ္။ ၿပီးေတာ့ lobular carcinoma ေတြက ပိုၿပီး Multifocal or multicentericity ျဖစ္တတ္တယ္။ contralateral breast ကို metastasis ျဖစ္တတ္တယ္။

ေအးပါ biopsy result ၾကည့္တာေပါ့။

ဆရာႀကီးေတြက စာသင္ေပးခ်င္ရင္ အဲလိုပါ။ biopsy result ေတာင္ မထြက္ေသးဘူး။ တကယ္လို ့ lobular carcinoma breast လို ့ အေျဖထြက္ခဲ ့ရင္ radiological challenge ဆိုတဲ ့ အခ်က္ေလးက အၿမဲထည့္စဥ္းစားရပါ့မယ္ လို ့သင္ေပးခဲ ့တာပါ။

မွတ္ခ်က္ ။ ။ ဒီ post သည္ Mx of Ca breast ကို ေျပာျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ Mx ေတြထဲက စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္မ်ားစြာထဲက တစ္ခု (ဆရာႀကီး တစ္ေယာက္သင္ေပးထား) ကို ေျပာျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
If you get benefit from my post, please like and share for others.
Thanks for your attention...
https://www.facebook.com/labialletterwma/posts/438684353154288?__tn__=K-R

Lipoma လိုမ်ိဳး case ေျဖရၿပီး စာေမးပြဲ မက်ရေလေအာင္

Lipoma လိုမ်ိဳး case ေျဖရၿပီး စာေမးပြဲ မက်ရေလေအာင္
Lipoma လိုမ်ိဳး case ေျဖရၿပီး စာေမးပြဲ မက်ရေလေအာင္
Bed side ဆိုတာမ်ိဳးက လြယ္တဲ ့ case ေလးေျဖရတယ္ ဆိုၿပီး ေပ်ာ္ေနလို ့ ရတာမ်ိဳး မဟုတ္။ တစ္ခါတစ္ေလ လြယ္တဲ ့ case နဲ ့ပဲ စာေမးပြဲ က်သြားတတ္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။ ဥပမာ lipoma နဲ ့ စာေမးပြဲ က်သြားတဲ ့သူေတြ ဒုနဲ ့ေဒး။
Lipoma လိုမ်ိဳး case ေျဖရတဲ ့အခါ စာေမးပြဲမွာ အခက္အခဲ မရွိဖို ့ နည္းနည္းေျပာျပခ်င္တယ္။
ပထမဆံုး အေရးႀကီးတာက 
1. Dx ကို အမွန္ေျပာႏိုင္ဖို ့ထက္ မွန္တဲ ့ Dx ကိုရဖို ့ ဘယ္လို approach နဲ ့ examine လုပ္မလဲ ဆိုတာက ပိုအေရးႀကီးတယ္။ 
2. ကိုယ္စမ္းလို ့ေတြ ့တဲ ့ findings နဲ ့ Dx နဲ ့match ျဖစ္ဖို ့လိုမယ္။
Superficial lesion ေပါ့ေလ swelling တစ္ခုေတြ ့တဲ ့အခါ အရင္ဆံုး overview အေနနဲ ့ စိတ္ထဲမွာ ရွိရမွာက
1. Skin က လာတဲ ့ swelling လား (skin pinch လုပ္လို ့ရ/မရ)
2. Subcutaneous tissues က လာတဲ ့ swelling လား (skin pinch လုပ္လို ့ရတယ္)
3. Muscle နဲ ့ ဆက္စပ္မႈရွိ/မရွိ။ muscle contraction and relaxation မွာ size ေျပာင္းလဲမႈ ရွိ/မရွိ
4. Joint ေတြနဲ ့ ဆက္စပ္မႈ ရွိ/မရွိ
5. Vessel ေတြနဲ ့ ဆက္စပ္မႈရွိ/မရွိ (pulsatile ျဖစ္/မျဖစ္။ ျဖစ္ရင္လည္း transmitted or expansile)
6. Signs of inflammation or infection ရွိ/မရွိ
7. Any danger ( malignancy, risk of malignant change, complications) ရွိ/မရွိ
8. Regional lymphatic drainage ရဲ ့ အေျခအေန 
စသည္တို ့ကို စိတ္ထဲမွာ ရွိထားရမွာျဖစ္ၿပီး လိုအပ္သလို စမ္းသြားရမွာပါ။
Lipoma ကို examine လုပ္ၿပီးရင္ points for Dx ေျပာဆိုရင္ေတာ့ ဒီအခ်က္ေတြပါေအာင္ေျပာရလိမ့္မယ္။ မိမိေတြ ့ထားတဲ ့ findings လည္းျဖစ္ရမွာေပါ့ေလ။
1. Painless swelling
2. Skin pinch
3. Slipping sign and freely mobile
4. Lobulation sign (အေရးႀကီး)
Firm pressure at margin of swelling will make fat lobules more prominent.
Other hand နဲ ့ palpate over the surface of swelling မွာ စမ္းလို ့ရႏိုင္ပါတယ္။
1. Soft in consistency 
2. Fluctuation test (may positive in case of soft and large lipoma), but not prominent in a plane at right angle.So called - pseudo-fluctuation.
3. No features suggestive of malignancy..eg.....
4. Regional lymphatic drainage မွာ lymph node's condition
ၿပီးရင္ definition ပါ။ What is lipoma? လို ့ေမးတာနဲ ့ ခ်က္ခ်င္း ေျဖႏိုင္ေအာင္ ျပင္ထားရမယ္။
Lipoma is a benign tumor of adult fat cell.
Lipoma is a benign tumor of mature fat cell.
Adult fat cell ဆိုတာဘာလဲ။ ဘာကိုေခၚတာလဲ။ adult fat cell ဆိုေတာ့ infant fat cell လို ့မ်ား ရွိလို ့လား။ brown fat, white or yellow fat ဆိုတာ ၾကားဖူးလား။ ဘာလား စသည္ျဖင့္ ေမးလာႏိုင္ပါတယ္။
Brown fat နဲ ့ white fat or yellow fat အေၾကာင္း နည္းနည္းေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
Neonate ေတြမွာ ~ 5% of body mass က brown fat ပါ။ It is important to avoid hypothermia (risk of death). Brown fat မွာ large number of iron-containing mitochondria and tiny blood vessel ေလးေတြပါပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မိုလို ့လည္း brownish appearance ျဖစ္ေနရတာပါ။
Infant ေတြက ႀကီးလာတာနဲ ့အမွ် quantity of brown fat က နည္းနည္းလာပါတယ္။
Adult ေတြမွာက်ေတာ့ fat ေတြက less mitochondria and less blood vessel ေၾကာင့္ lighter white or yellow appearance ျဖစ္ေနရတာပါ။ အဲဒီ fat ေတြကလည္း သူဟာနဲ ့သူေတာ့ အေရးပါပါတယ္။
1. Largest energy reserve
2. Thermal insulator
3. Cushion for internal organ
4. As a endocrine organ (produce one form of estrogen)
Brown fat ကေနျဖစ္လာတဲ ့ tumour ကို hibernoma လို ့ေခၚတာပါ။
Def ကို ေသေသခ်ာခ်ာသိၿပီဆိုရင္
Classification ကလည္း မျဖစ္မေန သိရမွာပါ။
1. Encapsulate or Diffuse
2. Contents (fibrolipoma, nevolipoma, neurolipoma)
3. Layers (subcutaneous, subfascial, intramuscular, subserous, submucous, subsynovial, parosteal, intra-articular, extradural, subdural, intraglandular)
အဲဒီအေၾကာင္းေတြ ေသခ်ာသိေအာင္ဖတ္ထားရမွာပါ။
ၿပီးေတာ့ neurolipomatosis, adiposis dolorosa (Dercum's disease), liposarcoma တို ့ရဲ ့ Def ေလာက္ေတာ့ သိထားရမယ္။ associated syndrome ေလးေတြပါတြဲသိရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့ေလ။
Liposarcoma 
1. It arise de no vo
2. Lipoma - rarely malignant change or don't undergo malignant change
3. Site - intramuscular , retroperitoneal ..more common
4. Most common sarcoma of middle age
5. Classification - well differentiated, poorly differentiated (myxoid and round cell), pleomorphic.
6. Rx
Rx of Lipoma
ဆရာေမးတဲ ့အေပၚမူတည္ၿပီး ေျဖရပါ့မယ္။
ဘာလုပ္မလဲ (ဘယ္လိုကုမလဲ) လို ့ေမးရင္ လူနာကို ရွင္းျပမယ္။ consent ယူၿပီး surgical operation လုပ္မယ္။ Excision လုပ္မယ္။ Biopsy ပို ့မယ္ လို ့ ေျဖသင့္ပါတယ္။
ဘာေတြ လုပ္ႏိုင္သလဲ လို ့ေမးရင္ေတာ့ Non-surgical and Surgical Rx ရွိပါတယ္။ Non-surgical မွာေတာ့ reassurance and watch & wait လုပ္ႏိုင္ၿပီးေတာ့ Surgical Rx အေနနဲ ့ Excision and Biopsy လုပ္လို ့ရပါတယ္လို ့ ေျဖသင့္ပါတယ္။
Complications ဘာေတြမ်ားျဖစ္ႏိုင္မလဲ။
1. Cosmetic deformity
2. Saponification, Calcification
3. Myxomatous degeneration
4. Rare - malignant change, infection, hemorrhage
5. Ulceration
6. Necrosis (due to repeated trauma), the lump become hard and painful.
စိုးရိမ္းရတဲ ့ lipoma ေတြ ရွိလားလို ့ေမးလာရင္လည္း ေျဖႏိုင္ေအာင္ျပင္ဆင္ထားရမွာပါ။
Generally, subcutaneous lipoma gives no serious complications.
These lipomas (subcutaneous lipoma)are rarely change to malignant (liposarcoma). So if it is small and no disturbance to your daily activity, you may allow with doing nothing, just need for observation.
The risk of liposarcoma are those types such as intramuscular type, retroperitoneal type. The appropriate surgical option should be taken as early as possible in those type of lipoma because of risk of malignancy.
The surgical option may play a role for cosmetic reason in some exposed area eg. Neck, face, arm etc...
According to anatomical site, the complications due to pressure effect may be..... The larger the size of lipoma, the more pressure effect will occur and the risk of compressing to nerve or something important structures should be considered and your patient may need appropriate early surgical treatment.
Thanks ...
လြယ္တဲ ့ case ေတြနဲ ့ ေျဖရတဲ ့အခါ လြယ္လြယ္ကူကူ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ၾကပါေစ။
အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္...
Please like and share.
Thanks for your attention...

https://www.facebook.com/labialletterwma/posts/432386537117403?_

Systemic Lupus Erythematosusအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား...


Systemic Lupus Erythematosusအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား... ------------------------------------------------------------------------------ 📌"Systemic Lupus Erythematosusအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား" ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ပါေမာကၡဦးခ်စ္စိုး ေျပာၾကားထားတဲ့ Video ကို ဆရာတို႔ဆရာမတို႔ဗဟုသုတရရွိေစရန္မွ်ေ၀ေပးလိုက္ပါတယ္။ Presented By : #ZIfam www.zifammyanmar.com #SLE #Zifam #UChitSoe Systemic_Lupus_Erythematosusအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား....mp4, Size 50.09 MB...
Systemic Lupus Erythematosusအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား

https://www.facebook.com/groups/1061083343996318/permalink/1486068081497840/

Tuesday, May 21, 2019

Personal Quick Reference of Systematic & Tactic Usage of ECG (2017)

Personal Quick Reference of Systematic & Tactic Usage of ECG (2017)
House Surgeons ေတြ ကို basic ECG သင္ေပးျခင္း

PQRSTU of ECG (2017)
Personal Quick Reference of Systematic & Tactic Usage of ECG (2017)
No photo description available.No photo description available.Image may contain: textImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: textImage may contain: textNo photo description available.No photo description available.Image may contain: textNo photo description available.Image may contain: textNo photo description available.No photo description available.No photo description available.No photo description available.No photo description available.No photo description available.Image may contain: textNo photo description available.No photo description available.No photo description available.Image may contain: textNo photo description available.Image may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.No photo description available.Image may contain: textNo photo description available.No photo description available.No photo description available.Image may contain: textNo photo description available.
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1792876054358767&id=1786431405003232&_

INSULIN THERAPY IN CLINICAL PRACTICE MYANMAR 2019

gi disease and prevention

No photo description available.
Image may contain: textNo photo description available.No photo description available.No photo description available.No photo description available.No photo description available.Image may contain: textImage may contain: one or more peopleImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: 2 people, people smilingImage may contain: textImage may contain: one or more people and textNo photo description available.Image may contain: foodImage may contain: food and textImage may contain: foodNo photo description available.Image may contain: textImage may contain: one or more peopleNo photo description available.Image may contain: textImage may contain: one or more peopleImage may contain: 1 personImage may contain: textNo photo description available.vImage may contain: 1 person, textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: one or more people, food and textImage may contain: textImage may contain: one or more people and textNo photo description available.Image may contain: one or more people and textNo photo description available.Image may contain: foodImage may contain: one or more peopleImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: textImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: food and textImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: textImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: 2 people, people sittingImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: text and foodImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.No photo description available.Image may contain: one or more people and foodImage may contain: foodImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: foodImage may contain: foodImage may contain: textImage may contain: one or more people and textNo photo description available.Image may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.Image may contain: textNo photo description available.Image may contain: food and textImage may contain: textImage may contain: 2 people, textImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.No photo description available.Image may contain: textImage may contain: textImage may contain: textNo photo description available.No photo description available.No photo description available.

📌၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္က်ေရာက္ေသာ ကမာၻ႕အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္းေန႔ကိုဂုဏ္ျပဳၾကိဳဆိုေသာအားျဖင့္ အစာအိမ္ႏွင့္အူလမ္းေၾကာင္းအထူးကုဆရာဝန္ၾကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာသိန္းျမင့္ မွ "အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္းေရာဂါ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ပါသလား" ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို တင္ဆက္ေပးလိုက္ပါတယ္

အဆိုပါပြဲကို Zifam ကုမၸဏီရွိ Zi Liv အဆင့္ျမင့္အသည္းအားေဆးမွ အဓိကကူညီပံ့ပိုးေပးထားပါတယ္...

https://www.facebook.com/groups/1061083343996318/permalink/1901122236659087/