Benign Breast Disease
Benign Breast Disease
ဒီေန ့ေတာ့ BBD အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္။ Benign Breast Disease ေပါ ့။
အရင္ဆံုး ေျပာခ်င္တာက အမ်ိဳးသမီးေတြဆီမွာရွိတဲ ့ Breast က အမ်ိဳးသမီးေတြလိုပဲ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတယ္ဗ်။ ဘဝတေလ်ာက္လံုး ပံုမွန္ကို ေျပာင္းလဲေနၾကတာ။ အဲ ့လိုေျပာင္းလဲေနတာကိုက သူ႔အတြက္ normal ပဲ။ မိန္းကေလးေတြ အတိုင္းပဲ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတယ္ေပါ ့ေလ။ အဲ ့လိုေျပာတာကလည္း မွတ္မိေစခ်င္လို ့ပါ။
အဲ ့ေတာ့ ေျပာင္းလဲတတ္တဲ ့ သေဘာသဘာဝ ရွိတဲ ့ ပံုမွန္အေျခအေနကို စ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
ေမြးကာစ
ေမြးၿပီးကာစ တစ္ပါတ္ ႏွစ္ပါတ္ ေလာက္မွာ 60% of newborn babies ေတြမွာ enlargement of breast ေလးေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ပံုမွန္ ပါပဲ။ circulating maternal estrogen ေၾကာင့္ပါ။ ၿပီးတာနဲ ့ အရြယ္အစားက ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္က်သြားပါတယ္။ မႀကီးေတာ့ပါဘူး။
Puberty မွာ onset of cyclical hormonal activity stimulate the growth စ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ ့အခ်ိန္ေနာက္ပိုင္းမွာ ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြကို အပိုင္း ၂ ပိုင္း ခြဲ ၿပီး ေတြ ့ရမွာပါ။
1. Dvelopment အပိုင္း
2. Involution အပိုင္း ဆိုၿပီး ၂ ပိုင္းခြဲေတြ ့ရမွာပါ။
Development မွာမွ early reproductive life မွာ proliferation of ducts and ductules and lobule formation ေလးေတြ စျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ mature reproductive life မွာ cyclical activity ေတြ (cyclically ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြ) ျဖစ္ၾကပါတယ္။ cyclical လိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အေသးစိတ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။
Involution အေၾကာင္း
Involution ဆိုတာက ဒီေနရာမွာ အသက္ႀကီးလာလို ့ ပ်က္စီးသြားတဲ ့သေဘာကို ေဆာင္ပါတယ္။ progressive degenerative changes ေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ အဲလိုျဖစ္ၾကတာလည္း ပံုမွန္ပါပဲ။ အသက္ ၃၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ breast involutional process ေတြ စေတြ ့ရပါတယ္။ glandular tissue ေတြ fibrous tissue ေတြက atrophy ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ breast ကလည္း droopy ျဖစ္လာပါတယ္။
Microscopic changes ေတြအေနနဲ ့ေတြ ့ရမွာက
1. Fibrosis
2. Formation of small cysts (microcysts)
3. Focal increase in number of glandular elements (adenosis) အဲ ့ဒါေတြ ေတြ ့ရမွာပါ။
အဲ ့လို changes ေတြရွိေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုက ဘာလကၡဏာ မွ ခံစားရေလ့ မရွိပါဘူး။ တစ္ခ်ဳိ ့ေတြမွာေတာ့ pain, tenderness, lumpiness ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက အဲလို ခံစားရရင္ microscopic changes ေတြလည္းရွိေတာ့ fibrocystic disease or fibroadenosis လို ့ေခၚခဲ ့ၾကပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ It should not be considered as disease. ပါ။ အဲ ့ေၾကာင့္မိုလို ့ အခုက်ေတာ့ fibrocystic disease လို ့ မေခၚေတာ့ပဲ fibrocystic changes ေတြလို ့ပဲ ေခၚၾကပါေတာ့တယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ normal breast aging ပဲေပါ့။ aging ျဖစ္လာလို ့ ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြကို disease လို ့ မေခၚဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အမ်ားစုက လကၡဏာ မရွိေပမယ့္ တခ်ိဳ ့မွာေတာ့ လကၡဏာရွိႏိုင္တယ္ေပါ့။
Fibrocystic changes ေၾကာင္ ့ လကၡဏာေတြ ခံစားလာရရင္ ဘာေတြလုပ္ေပးႏိုင္သလဲဆိုေတာ့
1. Pain killers (acetaminophen or NSAIDs)
2. Life style care (firm support bra, soft bra during sleeping)
3. Limit or avoid caffeine
4. Apply warm water bottle
5. Alternative medicine (Evening primrose oil, Vitamin E)
အဲဒါေတြ လုပ္ေပးလို ့ရပါတယ္။
ေနာက္တခုေျပာခ်င္တာက breast မွာ lobular unit ကေန secretion ေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။ watery fluid ေတြပါ။ These fluid passes through the ductules and ducts. ဒါေပမယ့္ nipple ကေန အျပင္ကို ေရာက္လာေလ့ မရွိပါဘူး။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ reabsorbed လုပ္လိုက္လို ့ရယ္ nipple ducts ကို keratin နဲ ့ block လုပ္ထားတာရယ္ေၾကာင့္ပါ။
တကယ္လို ့ keratin က dislodged ျဖစ္သြားရင္ nipple ရဲ ့ surface မွာ secretion ေလးေတြ ေတြ ့ရႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ဒါသည္ (အဲ ့ nipple discharge သည္) normal physiological secretion ပါ။ သူ ့color သည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ (white - green - yellow - blue - black) အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ 2/3 of non-pregnant women ေတြမွာ gentle cleaning of nipple and massage of breast လုပ္ရံုနဲ ့ ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။
အခုထိကို benign breast disease အေၾကာင္း စ မေျပာရေသးပါဘူး။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ normal condition ေတြအေၾကာင္းပဲ ေျပာရေသးပါတယ္။
ဒါေတာင္ changes during pregnancy, at delivery, during sucking (sucked by baby) ေတြအေၾကာင္းမပါေသးပါဘူး အဲ ့ဒါေတြလည္း ပံုမွန္ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြပါပဲ။ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတဲ ့ breast ေပါ့ဗ်ာ...။
breast ရဲ ့ pathology ကို ေျပာၾကမယ္ဆိုရင္
1. ANDI
2. Benign neoplasm
3. Breast infection
4. Male breast (gynaecomastia, male breast cancer)
5. Carcinoma breast
ဆိုၿပီး ေျပာၾကရမွာပါ။
အဲ ့ဒါေလးေတြထဲက malignancy မပါ တျခားဟာေတြ Benign Breast Disease (BBD) ေတြကို အဆင္ေျပသလို ေျပာၾကရေအာင္ပါ။
pathology of breast တစ္ခုခု ကို မကုခင္ Triple assessment ကေတာ့ အေရးတႀကီး ဂ႐ုတစိုက္ လုပ္ရမွာပါ။
ANDI (Aberration of Normal Development and Involution)
aberration ဆိုတာက deviation from usual condition or usual course ပါ။ အဲ ့ေတာ့ normal development and Involution အတိုင္း မဟုတ္ဘဲ အဲ ့လမ္းေၾကာင္းကေနေသြဖည္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈ့ေတြကို ေခၚတာပါ။ normal development and Involution ကေန နည္းနည္း ေသြဖည္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္သလို မ်ားမ်ားႀကီး ေသြဖည္သြားတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ lobule, stroma, ducts ေတြရဲ ့ development and Involution, ေတြကေန ေသြဖည္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ ့ conditions ေတြကေတာ့
1. Juvenile hypertrophy
2. Fibroadenoma
3. Cyclical mastalgia
4. Cyclical nodularity
5. Palpable cysts
6. Sclerosing lesion
7. Duct ectasia စသျဖင့္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။
နည္းနည္းေလးပိုရွင္းေအာင္ comment မွာ ပံုေလးျပထားေပးပါတယ္။ ANDI ထဲမွာ ဘာေတြပါလည္းဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ပိုသိရေအာင္လို ့ပါ။ comment က ပံုေလးကို ၾကည့္ေပးပါ။
FIROADENOMA
- benign overgrowth of one lobule of the breast, surrounded by well marked capsule (encapsulated), ကြ်န္ေတာ္တို ့က breast mouse လို ့တင္စားေျပာၾကတယ္ေပါ့ေလ...
- Age ကေတာ့ 15 - 25 yr ေလာက္မွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ size က usually 2-3 cmေလာက္ ရွိၾကတယ္။
- Giant Fibroadenoma ဆိုရင္ေတာ့ >5 cm ေလာက္ ရွိႏိုင္တယ္။
- အဲ ့ေတာ့ Fibroadenoma လို ့ထင္တဲ ့ patient တစ္ေယာက္ ေတြ ့ၿပီ... လူနာက က ေမးမယ္ ဘယ္လိုကုရင္ ေကာင္းမလဲ။ ခြဲဖို ့လိုသလားဆိုရင္ ဘယ္လိုေျဖၾကမလဲေပါ ့။
- Fibroadenoma ေတြ အတြက္က surgical excision is usually not required. ပါ။ Triple assessment ေတာ့လိုမယ္။
- ဘယ္အခ်ိန္မွာ ခြဲမလဲဆိုရင္တာ့ suspicious cytology ျဖစ္ရင္၊ size က အရမ္းႀကီးေနရင္၊ လူနာက ခြဲၿပီး ဖယ္ခ်င္ရင္ ေပါ ့။
MASTALGIA
Mastalgia လို ့ေျပာရင္ cyclical mastalgia လား ဒါမွမဟုတ္ non cyclical mastalgia ဆိုတာ အရင္ခြဲျခားရမွပါ။
Cyclical mastalgia ဘာျဖစ္လို ့ ျဖစ္တာလဲဆိုရင္ exaggerate response of breast tissue to a change in hormones during menstrual cycle, ေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ။ Cyclical mastalgia patient ေတြကို ဘယ္လို Mx လုပ္ၾကမလဲ။
- ေန႔ပိုင္းမွာ Appropriately fitting and supportive bra ဝတ္ထားရမယ္။ ညမွာ soft bra ေလးေတြဝတ္ရမယ္။
- Caffeine drinks ေတြ ေရွာင္ရမယ္။
- Patient symptoms diary ေရးခိုင္ရမယ္။ (Cyclical ျဖစ္ မျဖစ္ သိေအာင္လို ့ပါ)
- Evening primrose oil ေပးလို ့ရတယ္။ အသက္ 40 yr ေက်ာ္တဲ ့သူဆိုရင္ ပို effective ျဖစ္တာေတြ ့ရတယ္။
- အဲ ့လိုေတြလုပ္ရဲ ့သားနဲ ့ မသက္သာဘူးဆိုရင္ေတာ့ anti gonadotropin (danazol) or prolactin inhibitor (bromocriptine) ေလးေတြ ေပးၿပီး ႀကိဳးစားကုၾကည့္လို ့ရပါတယ္။
- Anti estrogen (tamoxifen) တို ့ LHRH agonist တို ့ေပးဖို ့ကေတာ့ ရွားရွားပါးပါး လိုခ်င္မွ လိုပါလိမ့္မယ္။
Non-cyclical mastalgia ဆိုရင္ေတာ့ extramammary cause ဟုတ္မဟုတ္ အရင္ ၾကည့္ရမွာပါ။ extramammary cause ဆိုရင္ေတာ့ သူ ့အတိုင္း ဆက္ကုရမွာပါ။ mammary origin ကလာတဲ ့ Non-cyclical mastalgia ကေတာ့ post menopausal women ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ triple assessment နဲ ့ malignancy ကို exclude လုပ္ၿပီးရင္ေတာ့ NSAIDs တို ့ local anaesthetics ေတြ ေပးလို ့ရပါတယ္။
NIPPLE DISCHARGE
Nipple discharge ရဲ ့ causes ေတြ တခုခ်င္း ဆက္ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။
ပထမဆံုးက physiological discharge ပါ။ အဲ ့ဒါက post အစပိုင္းမွာ ေရးၿပီးပါၿပီ။
ေနာက္တစ္ခုက Duct ectasia ပါ။ Duct ectasia က ANDI ထဲမွာပါပါတယ္။ သူက perimenopausal women (especially smoker ေတြ) ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ Shortening and dilatation of sub-aerolar duct ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ nipple discharge, nipple retraction, sub-aerolar mass ေတြနဲ ့ present လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ discharge က cream in nature ျဖစ္ၿပီး brown or green in color ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ discharge ေတြက surrounding g tissue ေတြကို irritant ျဖစ္ၿပီး periductal mastitis ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ကတဆင့္ even abscess or fistula ထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Recurrent case ေတြက smoking နဲ ့ association ရွိတာကို ေတြ ့ရပါတယ္။ Chronic case မွာ indurated mass (sub-aerolar) ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုကုရမလဲဆိုေတာ့ triple assessment လုပ္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ ၿပီးေတာ့ antibiotic therapy ေပးမလား စဥ္းစားရပါတယ္။ ကုရခက္တဲ ့အေနအထား or malignancy ကို exclude လုပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ Surgery လုပ္ဖို ့ စဥ္းစားရပါမယ္။ Hadfield's operation (excision of all of major ducts) လုပ္ရတာပါ။
ေနာက္ cause တစ္ခုက intraductal papilloma ပါ။
Single or multiple ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Serous or blood stained discharge နဲ ့လာႏိုင္တယ္။ palpable lump below the nipple စမ္းမိႏိုင္တယ္။ malignant potential နည္းနည္း ရွိတယ္။ triple assessment လုပ္ ၿပီးရင္ Microdochectomy လုပ္ရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက Benign cause ေတာ့မဟုတ္ဘူး။ intraductal carcinoma ပါ။
ေနာက္တစ္ခုက Epithelial hyperplasia (increase in number of epithelial cells lining the terminal ducto-lobular units) ပါ။ severity ကေတာ့ မ်ိဳးစံုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ extensive epithelial hyperplasia ကေတာ့ malignant potential မ်ားပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက galactorrhoea ပါ။ bilateral milk discharge နဲ ့လာၿပီးေတာ့ pathology က prolactin hormone မ်ားလို ့ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး pituitary tumour (prolactinoma) ကို စဥ္းစားရပါမယ္။
LIPOMA
Benign tumour of adult fat cell သိပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=432386537117403&id=429883567367700
PHYLLOIDES TUMOUR
Fibro-epithelial neoplasm ပါ။ သူကေတာ့ rare ေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုက benign tumor ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အခ်ိဳ ့ကေတာ့ malignant behavior ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ 40 yr ေက်ာ္တဲ ့ patient ေတြမွာ ေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ usually large or may even massive in size ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ bosselated surface ေတြ ့ရတာမ်ားတယ္။ တခါတေလ pressure necrosis ေၾကာင့္ ulcerated surface ေတြ ေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ Rx အေနနဲ ့ကေတာ့ wide local excision လုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ tumour က အရမ္းႀကီးေနရင္၊ recurrent ျဖစ္တဲ ့caseျဖစ္ေနရင္၊ malignant potential မ်ားရင္ mastectomy လိုႏိုင္ပါတယ္။
BREAST ABSCESS
Lactating mothers ေတြမွာ bacterial mastitis ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ source of infection က S. aureus (nasopharynx of infant မွာေနတယ္) ေၾကာင့္ ascending infection ရပါတယ္။ duct ေတြ ပိတ္ႏိုင္တယ္။ stasis ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ampula မွာ milk ေတြ clot ျဖစ္ကုန္တယ္။ အဲ ့ေနရာမွာ bacteria ေတြ proliferate လုပ္ၾကတယ္။
အဲ ့လိုေတြေၾကာင့္ cellulitis ရတယ္။ ပိုဆိုးလာရင္ breast abscess ျဖစ္သြားတယ္။
ဘာလုပ္မလဲဆိုေတာ့ Cellulitis stage လို ့ယူဆရင္ေတာ့ Antibiotics, Analgesic, ေပးရမယ္။ local heat ေလးေတြ ကပ္ေပးလို ့ရတယ္။ support of breast (bra) လိုမယ္။ အဆင္ေျပရင္ ကေလးကို ႏို ့ဆက္တိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
Pus ရွိေနတာကို antibiotic ေတြေပးရင္ေတာ့ antibioma ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ pus ရွိရင္ဘာလုပ္မလဲေပါ့။ Breast abscess ကို Incision and Drainage အရင္မလုပ္ပါဘူး။ ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ Antibiotics + Aspiration (repetition လိုႏိုင္ပါတယ္, USG guided ဆို ပိုေကာင္းပါတယ္) နဲ ့ ေအာင္ျမင္စြာ ကုေပးႏိုင္လို ့ပါ။ Aspirated pus ကို C and S ပို ့ၿပီး လိုအပ္သလို Antibiotics ေပးရမွာပါ။
တကယ္လို ့ overlying skin က အရမ္း thinning ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ I and D လုပ္ဖို ့လိုႏိုင္ပါတယ္။ incision ကေတာ့ radial incision ကို သံုးပါတယ္။
Circumareolar incision ကေတာ့ adequate access ပိုရေပမယ့္ cosmetic result မေကာင္းပါဘူး။ အဲ ့ေတာ့ မိန္းမေတြဆိုတာ လွခ်င္မွာျဖစ္လို ့ မသံုးဘူးေပါ့။
Male breast enlargement ျဖစ္တဲ ့ gynaecomastia ကေတာ့ သိပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး
ဒီေလာက္ဆိုရင္ benign breast disease ေတြကိုေတြ ့ရင္ စဥ္းစားရတာ အတိုင္းတာတစ္ခုထိ အေထာက္အကူ ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ physiological nipple discharge ကို pathology ေတြ အမ်ားႀကီးစဥ္းစားၿပီး စိတ္ရႈတ္ရတာမ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ Phylloides tumour ကို malignancy ထင္ၿပီး လူနာကို စိတ္ေသာကေရာက္ေစတာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ breast abscess ကို တခါတည္း အရင္ဆံုး I and D လုပ္မိတာေတြ ျဖစ္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ nipple discharge case ေတြ ANDI ေအာက္က case ေတြကို ေသခ်ာခြဲၿပီး စဥ္းစားတတ္လာႏိုင္ပါမယ္။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ ့ triple assessment ေလး ေျပာၾကရေအာင္။
Triple ဆိုတဲ ့အတိုင္း 3 ခုပါပါတယ္။
1. Clinical assessment
2. Radiological assessment
3. Pathological assessment ဆိုၿပီး ၃ ပိုင္းပါပါတယ္။
1. Clinical assessment
Proper history taking and physical examination လုပ္ရမွာပါ။
2. Radiological assessment
Mammography
Soft tissue radiograph of breast by placing it direct contact with ultrasensitive film, with the use of low voltage, high amperage X ray.
သူက radiation dose နည္းလို ့ safe ျဖစ္ပါတယ္။ 2 views (oblique and craniocaudal view) ႐ိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အျပာႀကီးေတြနဲ ့ ၫွပ္႐ိုက္ရလို ့ နည္းနည္း နာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အသက္ 35 yr ေအာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ ့ breast က ralatively radiodense ပို ျဖစ္လို ့sensitivity သိပ္မေကာင္းပါဘူး။ အသက္ႀကီးတဲ ့သူေတြမွာေတာ့ (less radiodense ျဖစ္လို ့) sensitivity ပိုေကာင္းပါတယ္။
ေနာက္တခု အေရးႀကီးတာက
Normal finding does not exclude the malignancy ပါ။
Mammogram result ကို BI-RADS (Breast Imaging, Reporting and Data System) အသံုးျပဳၿပီး အေျဖထြက္ေပးပါတယ္။
BI-RADS မွာ 0 to 6 ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။
- [ ] BI-RADS 0. incomplete
BI-RADS 0 ဆိုတာက incomplete test ျဖစ္တယ္။ difficult to interpret ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဆိုေတာ့ ေနာက္ထပ္အျခားတစ္ခုခု ထပ္စစ္ဖို ့ လိုပါလိမ့္မယ္။
- [ ] BI-RADS 1. negative
BI-RADS 1 ဆိုတာကက်ေတာ့ good news ေပါ့ေလ။ no malignancy ပါ။ breast tissue ေတြက equal density ျဖစ္ေနတာပါ။
Routine screening ဆက္လုပ္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 2. benign findings
BI-RADS 2 ကေတာ့ no indication of cancer ပါ။ သူမွာ benign lesion တစ္ခုခု ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။
Routine visit လိုအပ္ပါတယ္။
- [ ] BI-RADS 3. probably benign
BI-RADS 3 ကေတာ့ probably benign ပါ။ ဒါေပမယ့္ cancer ျဖစ္ႏိုင္ေခ် 2 % ေလာက္ရွိပါတယ္။
Result က improve မျဖစ္မခ်င္း Regular visit လိုအပ္ပါတယ္။ တကယ္လို ့ cancer ျဖစ္ေနအံုးေတာ့ early detection of malignancy ကို မိေအာင္လို ့ပါ။
- [ ] BI-RADS 4. suspicious abnormality
BI-ARDS 4 ကေတာ့ chance of cancer က 20 - 35 % ေလာက္ရွိပါတယ္။
4A. Low suspicion for cancer
4B. Moderate suspicion for cancer
4C. High suspicion for cancer
Biopsy နဲ ့ confirmation လုပ္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 5. highly suspicious of malignancy
BI-RADS 5 ကေတာ့ 95 % of malignancy ပါ။ biopsy နဲ ့ confirm လုပ္ၿပီးရင္ Mx plan အတြက္ board ထိုင္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 6. Known biopsy with proven malignancy
BI-RADS 6 ကိုေတာ့ biopsy မွာ malignancy ထြက္ၿပီးသားမွာ သံုးရပါတယ္။
Ultrasound
Mammogram က interpret လုပ္ဖို ့ခက္တဲ ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ (ဆိုလိုတာက အသက္ ငယ္တဲ ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုရင္) Ultrasound က ပိုအသံုးဝင္ပါတယ္။ solid နဲ ့ cystic lesion ေတြခြဲႏိုင္တယ္။ radiation hazard မရွိဘူး။ operator dependent ျဖစ္တယ္။ repetition လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုေလးေတြရွိပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ့္သေဘာအရဆိုရင္ အေျခအေနေပးရင္၂ ခုစလံုး လုပ္လိုက္မွာပဲ။
MRI
Lobular carcinoma လို ့ အေျဖထြက္ရင္ MRI ႐ိုက္ရပါတယ္။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ multifocality and multicentericity ကို detect လုပ္ဖို ့ပါ။
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=438684353154288&id=429883567367700
3. Pathological assessment
FNAC နဲ ့ Core biopsy ဆိုၿပီး ၂ ခုရွိပါတယ္။
FNAC
Least invasive technique to get the cellular diagnosis if both surgeon and cytologist are experienced. False negative ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ invasive လား insitu လား မခြဲျခားေပးႏိုင္ဘူး။
Core biopsy ကေတာ့ definitive Dx ရတယ္။ insitu လား invasive လားပါ ခြဲျခား သိပါတယ္။
Thanks for all.
Please like and share if something benefits has gained.
https://www.facebook.com/labialletterwma/posts/770701126619274?_
Benign Breast Disease
ဒီေန ့ေတာ့ BBD အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္။ Benign Breast Disease ေပါ ့။
အရင္ဆံုး ေျပာခ်င္တာက အမ်ိဳးသမီးေတြဆီမွာရွိတဲ ့ Breast က အမ်ိဳးသမီးေတြလိုပဲ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတယ္ဗ်။ ဘဝတေလ်ာက္လံုး ပံုမွန္ကို ေျပာင္းလဲေနၾကတာ။ အဲ ့လိုေျပာင္းလဲေနတာကိုက သူ႔အတြက္ normal ပဲ။ မိန္းကေလးေတြ အတိုင္းပဲ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတယ္ေပါ ့ေလ။ အဲ ့လိုေျပာတာကလည္း မွတ္မိေစခ်င္လို ့ပါ။
အဲ ့ေတာ့ ေျပာင္းလဲတတ္တဲ ့ သေဘာသဘာဝ ရွိတဲ ့ ပံုမွန္အေျခအေနကို စ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
ေမြးကာစ
ေမြးၿပီးကာစ တစ္ပါတ္ ႏွစ္ပါတ္ ေလာက္မွာ 60% of newborn babies ေတြမွာ enlargement of breast ေလးေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ပံုမွန္ ပါပဲ။ circulating maternal estrogen ေၾကာင့္ပါ။ ၿပီးတာနဲ ့ အရြယ္အစားက ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္က်သြားပါတယ္။ မႀကီးေတာ့ပါဘူး။
Puberty မွာ onset of cyclical hormonal activity stimulate the growth စ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ ့အခ်ိန္ေနာက္ပိုင္းမွာ ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြကို အပိုင္း ၂ ပိုင္း ခြဲ ၿပီး ေတြ ့ရမွာပါ။
1. Dvelopment အပိုင္း
2. Involution အပိုင္း ဆိုၿပီး ၂ ပိုင္းခြဲေတြ ့ရမွာပါ။
Development မွာမွ early reproductive life မွာ proliferation of ducts and ductules and lobule formation ေလးေတြ စျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ mature reproductive life မွာ cyclical activity ေတြ (cyclically ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြ) ျဖစ္ၾကပါတယ္။ cyclical လိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အေသးစိတ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။
Involution အေၾကာင္း
Involution ဆိုတာက ဒီေနရာမွာ အသက္ႀကီးလာလို ့ ပ်က္စီးသြားတဲ ့သေဘာကို ေဆာင္ပါတယ္။ progressive degenerative changes ေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ အဲလိုျဖစ္ၾကတာလည္း ပံုမွန္ပါပဲ။ အသက္ ၃၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ breast involutional process ေတြ စေတြ ့ရပါတယ္။ glandular tissue ေတြ fibrous tissue ေတြက atrophy ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ breast ကလည္း droopy ျဖစ္လာပါတယ္။
Microscopic changes ေတြအေနနဲ ့ေတြ ့ရမွာက
1. Fibrosis
2. Formation of small cysts (microcysts)
3. Focal increase in number of glandular elements (adenosis) အဲ ့ဒါေတြ ေတြ ့ရမွာပါ။
အဲ ့လို changes ေတြရွိေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုက ဘာလကၡဏာ မွ ခံစားရေလ့ မရွိပါဘူး။ တစ္ခ်ဳိ ့ေတြမွာေတာ့ pain, tenderness, lumpiness ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက အဲလို ခံစားရရင္ microscopic changes ေတြလည္းရွိေတာ့ fibrocystic disease or fibroadenosis လို ့ေခၚခဲ ့ၾကပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ It should not be considered as disease. ပါ။ အဲ ့ေၾကာင့္မိုလို ့ အခုက်ေတာ့ fibrocystic disease လို ့ မေခၚေတာ့ပဲ fibrocystic changes ေတြလို ့ပဲ ေခၚၾကပါေတာ့တယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ normal breast aging ပဲေပါ့။ aging ျဖစ္လာလို ့ ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြကို disease လို ့ မေခၚဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အမ်ားစုက လကၡဏာ မရွိေပမယ့္ တခ်ိဳ ့မွာေတာ့ လကၡဏာရွိႏိုင္တယ္ေပါ့။
Fibrocystic changes ေၾကာင္ ့ လကၡဏာေတြ ခံစားလာရရင္ ဘာေတြလုပ္ေပးႏိုင္သလဲဆိုေတာ့
1. Pain killers (acetaminophen or NSAIDs)
2. Life style care (firm support bra, soft bra during sleeping)
3. Limit or avoid caffeine
4. Apply warm water bottle
5. Alternative medicine (Evening primrose oil, Vitamin E)
အဲဒါေတြ လုပ္ေပးလို ့ရပါတယ္။
ေနာက္တခုေျပာခ်င္တာက breast မွာ lobular unit ကေန secretion ေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။ watery fluid ေတြပါ။ These fluid passes through the ductules and ducts. ဒါေပမယ့္ nipple ကေန အျပင္ကို ေရာက္လာေလ့ မရွိပါဘူး။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ reabsorbed လုပ္လိုက္လို ့ရယ္ nipple ducts ကို keratin နဲ ့ block လုပ္ထားတာရယ္ေၾကာင့္ပါ။
တကယ္လို ့ keratin က dislodged ျဖစ္သြားရင္ nipple ရဲ ့ surface မွာ secretion ေလးေတြ ေတြ ့ရႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ဒါသည္ (အဲ ့ nipple discharge သည္) normal physiological secretion ပါ။ သူ ့color သည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ (white - green - yellow - blue - black) အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ 2/3 of non-pregnant women ေတြမွာ gentle cleaning of nipple and massage of breast လုပ္ရံုနဲ ့ ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။
အခုထိကို benign breast disease အေၾကာင္း စ မေျပာရေသးပါဘူး။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ normal condition ေတြအေၾကာင္းပဲ ေျပာရေသးပါတယ္။
ဒါေတာင္ changes during pregnancy, at delivery, during sucking (sucked by baby) ေတြအေၾကာင္းမပါေသးပါဘူး အဲ ့ဒါေတြလည္း ပံုမွန္ေျပာင္းလဲမႈ ့ေတြပါပဲ။ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတဲ ့ breast ေပါ့ဗ်ာ...။
breast ရဲ ့ pathology ကို ေျပာၾကမယ္ဆိုရင္
1. ANDI
2. Benign neoplasm
3. Breast infection
4. Male breast (gynaecomastia, male breast cancer)
5. Carcinoma breast
ဆိုၿပီး ေျပာၾကရမွာပါ။
အဲ ့ဒါေလးေတြထဲက malignancy မပါ တျခားဟာေတြ Benign Breast Disease (BBD) ေတြကို အဆင္ေျပသလို ေျပာၾကရေအာင္ပါ။
pathology of breast တစ္ခုခု ကို မကုခင္ Triple assessment ကေတာ့ အေရးတႀကီး ဂ႐ုတစိုက္ လုပ္ရမွာပါ။
ANDI (Aberration of Normal Development and Involution)
aberration ဆိုတာက deviation from usual condition or usual course ပါ။ အဲ ့ေတာ့ normal development and Involution အတိုင္း မဟုတ္ဘဲ အဲ ့လမ္းေၾကာင္းကေနေသြဖည္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈ့ေတြကို ေခၚတာပါ။ normal development and Involution ကေန နည္းနည္း ေသြဖည္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္သလို မ်ားမ်ားႀကီး ေသြဖည္သြားတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ lobule, stroma, ducts ေတြရဲ ့ development and Involution, ေတြကေန ေသြဖည္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ ့ conditions ေတြကေတာ့
1. Juvenile hypertrophy
2. Fibroadenoma
3. Cyclical mastalgia
4. Cyclical nodularity
5. Palpable cysts
6. Sclerosing lesion
7. Duct ectasia စသျဖင့္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။
နည္းနည္းေလးပိုရွင္းေအာင္ comment မွာ ပံုေလးျပထားေပးပါတယ္။ ANDI ထဲမွာ ဘာေတြပါလည္းဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ပိုသိရေအာင္လို ့ပါ။ comment က ပံုေလးကို ၾကည့္ေပးပါ။
FIROADENOMA
- benign overgrowth of one lobule of the breast, surrounded by well marked capsule (encapsulated), ကြ်န္ေတာ္တို ့က breast mouse လို ့တင္စားေျပာၾကတယ္ေပါ့ေလ...
- Age ကေတာ့ 15 - 25 yr ေလာက္မွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ size က usually 2-3 cmေလာက္ ရွိၾကတယ္။
- Giant Fibroadenoma ဆိုရင္ေတာ့ >5 cm ေလာက္ ရွိႏိုင္တယ္။
- အဲ ့ေတာ့ Fibroadenoma လို ့ထင္တဲ ့ patient တစ္ေယာက္ ေတြ ့ၿပီ... လူနာက က ေမးမယ္ ဘယ္လိုကုရင္ ေကာင္းမလဲ။ ခြဲဖို ့လိုသလားဆိုရင္ ဘယ္လိုေျဖၾကမလဲေပါ ့။
- Fibroadenoma ေတြ အတြက္က surgical excision is usually not required. ပါ။ Triple assessment ေတာ့လိုမယ္။
- ဘယ္အခ်ိန္မွာ ခြဲမလဲဆိုရင္တာ့ suspicious cytology ျဖစ္ရင္၊ size က အရမ္းႀကီးေနရင္၊ လူနာက ခြဲၿပီး ဖယ္ခ်င္ရင္ ေပါ ့။
MASTALGIA
Mastalgia လို ့ေျပာရင္ cyclical mastalgia လား ဒါမွမဟုတ္ non cyclical mastalgia ဆိုတာ အရင္ခြဲျခားရမွပါ။
Cyclical mastalgia ဘာျဖစ္လို ့ ျဖစ္တာလဲဆိုရင္ exaggerate response of breast tissue to a change in hormones during menstrual cycle, ေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ။ Cyclical mastalgia patient ေတြကို ဘယ္လို Mx လုပ္ၾကမလဲ။
- ေန႔ပိုင္းမွာ Appropriately fitting and supportive bra ဝတ္ထားရမယ္။ ညမွာ soft bra ေလးေတြဝတ္ရမယ္။
- Caffeine drinks ေတြ ေရွာင္ရမယ္။
- Patient symptoms diary ေရးခိုင္ရမယ္။ (Cyclical ျဖစ္ မျဖစ္ သိေအာင္လို ့ပါ)
- Evening primrose oil ေပးလို ့ရတယ္။ အသက္ 40 yr ေက်ာ္တဲ ့သူဆိုရင္ ပို effective ျဖစ္တာေတြ ့ရတယ္။
- အဲ ့လိုေတြလုပ္ရဲ ့သားနဲ ့ မသက္သာဘူးဆိုရင္ေတာ့ anti gonadotropin (danazol) or prolactin inhibitor (bromocriptine) ေလးေတြ ေပးၿပီး ႀကိဳးစားကုၾကည့္လို ့ရပါတယ္။
- Anti estrogen (tamoxifen) တို ့ LHRH agonist တို ့ေပးဖို ့ကေတာ့ ရွားရွားပါးပါး လိုခ်င္မွ လိုပါလိမ့္မယ္။
Non-cyclical mastalgia ဆိုရင္ေတာ့ extramammary cause ဟုတ္မဟုတ္ အရင္ ၾကည့္ရမွာပါ။ extramammary cause ဆိုရင္ေတာ့ သူ ့အတိုင္း ဆက္ကုရမွာပါ။ mammary origin ကလာတဲ ့ Non-cyclical mastalgia ကေတာ့ post menopausal women ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ triple assessment နဲ ့ malignancy ကို exclude လုပ္ၿပီးရင္ေတာ့ NSAIDs တို ့ local anaesthetics ေတြ ေပးလို ့ရပါတယ္။
NIPPLE DISCHARGE
Nipple discharge ရဲ ့ causes ေတြ တခုခ်င္း ဆက္ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။
ပထမဆံုးက physiological discharge ပါ။ အဲ ့ဒါက post အစပိုင္းမွာ ေရးၿပီးပါၿပီ။
ေနာက္တစ္ခုက Duct ectasia ပါ။ Duct ectasia က ANDI ထဲမွာပါပါတယ္။ သူက perimenopausal women (especially smoker ေတြ) ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ Shortening and dilatation of sub-aerolar duct ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ nipple discharge, nipple retraction, sub-aerolar mass ေတြနဲ ့ present လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ discharge က cream in nature ျဖစ္ၿပီး brown or green in color ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ discharge ေတြက surrounding g tissue ေတြကို irritant ျဖစ္ၿပီး periductal mastitis ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ့ကတဆင့္ even abscess or fistula ထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Recurrent case ေတြက smoking နဲ ့ association ရွိတာကို ေတြ ့ရပါတယ္။ Chronic case မွာ indurated mass (sub-aerolar) ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုကုရမလဲဆိုေတာ့ triple assessment လုပ္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ ၿပီးေတာ့ antibiotic therapy ေပးမလား စဥ္းစားရပါတယ္။ ကုရခက္တဲ ့အေနအထား or malignancy ကို exclude လုပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ Surgery လုပ္ဖို ့ စဥ္းစားရပါမယ္။ Hadfield's operation (excision of all of major ducts) လုပ္ရတာပါ။
ေနာက္ cause တစ္ခုက intraductal papilloma ပါ။
Single or multiple ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Serous or blood stained discharge နဲ ့လာႏိုင္တယ္။ palpable lump below the nipple စမ္းမိႏိုင္တယ္။ malignant potential နည္းနည္း ရွိတယ္။ triple assessment လုပ္ ၿပီးရင္ Microdochectomy လုပ္ရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက Benign cause ေတာ့မဟုတ္ဘူး။ intraductal carcinoma ပါ။
ေနာက္တစ္ခုက Epithelial hyperplasia (increase in number of epithelial cells lining the terminal ducto-lobular units) ပါ။ severity ကေတာ့ မ်ိဳးစံုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ extensive epithelial hyperplasia ကေတာ့ malignant potential မ်ားပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက galactorrhoea ပါ။ bilateral milk discharge နဲ ့လာၿပီးေတာ့ pathology က prolactin hormone မ်ားလို ့ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး pituitary tumour (prolactinoma) ကို စဥ္းစားရပါမယ္။
LIPOMA
Benign tumour of adult fat cell သိပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=432386537117403&id=429883567367700
PHYLLOIDES TUMOUR
Fibro-epithelial neoplasm ပါ။ သူကေတာ့ rare ေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုက benign tumor ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အခ်ိဳ ့ကေတာ့ malignant behavior ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ 40 yr ေက်ာ္တဲ ့ patient ေတြမွာ ေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ usually large or may even massive in size ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ bosselated surface ေတြ ့ရတာမ်ားတယ္။ တခါတေလ pressure necrosis ေၾကာင့္ ulcerated surface ေတြ ေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ Rx အေနနဲ ့ကေတာ့ wide local excision လုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ tumour က အရမ္းႀကီးေနရင္၊ recurrent ျဖစ္တဲ ့caseျဖစ္ေနရင္၊ malignant potential မ်ားရင္ mastectomy လိုႏိုင္ပါတယ္။
BREAST ABSCESS
Lactating mothers ေတြမွာ bacterial mastitis ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ source of infection က S. aureus (nasopharynx of infant မွာေနတယ္) ေၾကာင့္ ascending infection ရပါတယ္။ duct ေတြ ပိတ္ႏိုင္တယ္။ stasis ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ampula မွာ milk ေတြ clot ျဖစ္ကုန္တယ္။ အဲ ့ေနရာမွာ bacteria ေတြ proliferate လုပ္ၾကတယ္။
အဲ ့လိုေတြေၾကာင့္ cellulitis ရတယ္။ ပိုဆိုးလာရင္ breast abscess ျဖစ္သြားတယ္။
ဘာလုပ္မလဲဆိုေတာ့ Cellulitis stage လို ့ယူဆရင္ေတာ့ Antibiotics, Analgesic, ေပးရမယ္။ local heat ေလးေတြ ကပ္ေပးလို ့ရတယ္။ support of breast (bra) လိုမယ္။ အဆင္ေျပရင္ ကေလးကို ႏို ့ဆက္တိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
Pus ရွိေနတာကို antibiotic ေတြေပးရင္ေတာ့ antibioma ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ pus ရွိရင္ဘာလုပ္မလဲေပါ့။ Breast abscess ကို Incision and Drainage အရင္မလုပ္ပါဘူး။ ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ Antibiotics + Aspiration (repetition လိုႏိုင္ပါတယ္, USG guided ဆို ပိုေကာင္းပါတယ္) နဲ ့ ေအာင္ျမင္စြာ ကုေပးႏိုင္လို ့ပါ။ Aspirated pus ကို C and S ပို ့ၿပီး လိုအပ္သလို Antibiotics ေပးရမွာပါ။
တကယ္လို ့ overlying skin က အရမ္း thinning ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ I and D လုပ္ဖို ့လိုႏိုင္ပါတယ္။ incision ကေတာ့ radial incision ကို သံုးပါတယ္။
Circumareolar incision ကေတာ့ adequate access ပိုရေပမယ့္ cosmetic result မေကာင္းပါဘူး။ အဲ ့ေတာ့ မိန္းမေတြဆိုတာ လွခ်င္မွာျဖစ္လို ့ မသံုးဘူးေပါ့။
Male breast enlargement ျဖစ္တဲ ့ gynaecomastia ကေတာ့ သိပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး
ဒီေလာက္ဆိုရင္ benign breast disease ေတြကိုေတြ ့ရင္ စဥ္းစားရတာ အတိုင္းတာတစ္ခုထိ အေထာက္အကူ ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ physiological nipple discharge ကို pathology ေတြ အမ်ားႀကီးစဥ္းစားၿပီး စိတ္ရႈတ္ရတာမ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ Phylloides tumour ကို malignancy ထင္ၿပီး လူနာကို စိတ္ေသာကေရာက္ေစတာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ breast abscess ကို တခါတည္း အရင္ဆံုး I and D လုပ္မိတာေတြ ျဖစ္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ nipple discharge case ေတြ ANDI ေအာက္က case ေတြကို ေသခ်ာခြဲၿပီး စဥ္းစားတတ္လာႏိုင္ပါမယ္။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ ့ triple assessment ေလး ေျပာၾကရေအာင္။
Triple ဆိုတဲ ့အတိုင္း 3 ခုပါပါတယ္။
1. Clinical assessment
2. Radiological assessment
3. Pathological assessment ဆိုၿပီး ၃ ပိုင္းပါပါတယ္။
1. Clinical assessment
Proper history taking and physical examination လုပ္ရမွာပါ။
2. Radiological assessment
Mammography
Soft tissue radiograph of breast by placing it direct contact with ultrasensitive film, with the use of low voltage, high amperage X ray.
သူက radiation dose နည္းလို ့ safe ျဖစ္ပါတယ္။ 2 views (oblique and craniocaudal view) ႐ိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အျပာႀကီးေတြနဲ ့ ၫွပ္႐ိုက္ရလို ့ နည္းနည္း နာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အသက္ 35 yr ေအာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ ့ breast က ralatively radiodense ပို ျဖစ္လို ့sensitivity သိပ္မေကာင္းပါဘူး။ အသက္ႀကီးတဲ ့သူေတြမွာေတာ့ (less radiodense ျဖစ္လို ့) sensitivity ပိုေကာင္းပါတယ္။
ေနာက္တခု အေရးႀကီးတာက
Normal finding does not exclude the malignancy ပါ။
Mammogram result ကို BI-RADS (Breast Imaging, Reporting and Data System) အသံုးျပဳၿပီး အေျဖထြက္ေပးပါတယ္။
BI-RADS မွာ 0 to 6 ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။
- [ ] BI-RADS 0. incomplete
BI-RADS 0 ဆိုတာက incomplete test ျဖစ္တယ္။ difficult to interpret ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဆိုေတာ့ ေနာက္ထပ္အျခားတစ္ခုခု ထပ္စစ္ဖို ့ လိုပါလိမ့္မယ္။
- [ ] BI-RADS 1. negative
BI-RADS 1 ဆိုတာကက်ေတာ့ good news ေပါ့ေလ။ no malignancy ပါ။ breast tissue ေတြက equal density ျဖစ္ေနတာပါ။
Routine screening ဆက္လုပ္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 2. benign findings
BI-RADS 2 ကေတာ့ no indication of cancer ပါ။ သူမွာ benign lesion တစ္ခုခု ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။
Routine visit လိုအပ္ပါတယ္။
- [ ] BI-RADS 3. probably benign
BI-RADS 3 ကေတာ့ probably benign ပါ။ ဒါေပမယ့္ cancer ျဖစ္ႏိုင္ေခ် 2 % ေလာက္ရွိပါတယ္။
Result က improve မျဖစ္မခ်င္း Regular visit လိုအပ္ပါတယ္။ တကယ္လို ့ cancer ျဖစ္ေနအံုးေတာ့ early detection of malignancy ကို မိေအာင္လို ့ပါ။
- [ ] BI-RADS 4. suspicious abnormality
BI-ARDS 4 ကေတာ့ chance of cancer က 20 - 35 % ေလာက္ရွိပါတယ္။
4A. Low suspicion for cancer
4B. Moderate suspicion for cancer
4C. High suspicion for cancer
Biopsy နဲ ့ confirmation လုပ္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 5. highly suspicious of malignancy
BI-RADS 5 ကေတာ့ 95 % of malignancy ပါ။ biopsy နဲ ့ confirm လုပ္ၿပီးရင္ Mx plan အတြက္ board ထိုင္ရမွာပါ။
- [ ] BI-RADS 6. Known biopsy with proven malignancy
BI-RADS 6 ကိုေတာ့ biopsy မွာ malignancy ထြက္ၿပီးသားမွာ သံုးရပါတယ္။
Ultrasound
Mammogram က interpret လုပ္ဖို ့ခက္တဲ ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ (ဆိုလိုတာက အသက္ ငယ္တဲ ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုရင္) Ultrasound က ပိုအသံုးဝင္ပါတယ္။ solid နဲ ့ cystic lesion ေတြခြဲႏိုင္တယ္။ radiation hazard မရွိဘူး။ operator dependent ျဖစ္တယ္။ repetition လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုေလးေတြရွိပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ့္သေဘာအရဆိုရင္ အေျခအေနေပးရင္၂ ခုစလံုး လုပ္လိုက္မွာပဲ။
MRI
Lobular carcinoma လို ့ အေျဖထြက္ရင္ MRI ႐ိုက္ရပါတယ္။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ multifocality and multicentericity ကို detect လုပ္ဖို ့ပါ။
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=438684353154288&id=429883567367700
3. Pathological assessment
FNAC နဲ ့ Core biopsy ဆိုၿပီး ၂ ခုရွိပါတယ္။
FNAC
Least invasive technique to get the cellular diagnosis if both surgeon and cytologist are experienced. False negative ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ invasive လား insitu လား မခြဲျခားေပးႏိုင္ဘူး။
Core biopsy ကေတာ့ definitive Dx ရတယ္။ insitu လား invasive လားပါ ခြဲျခား သိပါတယ္။
Thanks for all.
Please like and share if something benefits has gained.
https://www.facebook.com/labialletterwma/posts/770701126619274?_
No comments:
Post a Comment