hypertension education

hypertension education
ေသြးတိုး
၁၂၀  အေပၚ ေသြး
၉၀ ေအာက္ ေသြး
ေက်ာ္ရင္ တိုး တယ္
၁၃၀။/ ၉၀ ေက်ာ္
140 /90 ေက်ာ္
စသျဖင့္ ေက်ာ္ရင္ ေသြးတိုးတယ္
ဒါေတြကို က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခန္းနဲ့ ထိန္းလို့ ရ
မ၇ရင္ ေသြးတိုး က်ေဆး နဲ့ ထိန္း
အသက္ၾကီးလာရင္ ေသြးေၾကာ နံရံေတြ ထူလာတယ္
ေသြးတိုး ျဖစ္ဖို့ အလားအလာမ်ားတယ္
တစ္ခ်ိ ု့က မ် ိုးရိုးလိုက္တယ္ စသျဖင္၇ိွမယ္
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တယ္ဆိုတာကလညး္ aerobic ေလ့က်င့္ခန္း
လမ္းေလွ ်ာက္ လက္လႊဲ လက္ခါ အိပ္ ထ မ တင္ ထိုင္ ထ ေခါငး္ လႊဲ ေၿခခါ ေၿခလႊဲ
စသျဖင့္ 30 min to 60 min တစ္ရက္ကို လုပ္ ေပးရင္
အနညး္ငယ္ အသက္ရွ ုျမန္ရမယ္ ေမာရမယ္ အရမ္းၾကီး ေမာေအာင္လညး္ မလုပ္ရ
ေခြ ်း ထြက္ရမယ္
စသျဖင့္ အဲ့လို လုပ္ေပးရင္ ေသြးတိုးသမားေတြ ေသြး တိုးက်တာကို သုတသန မ်ားက ေတြ့၇ိွတယ္
လုပ္ေပးရင္ ေကာင္းတယ္ ၁ ပတ္ ၇ရက္
၁ ပတ္ ၅ရက္
တစ္ေန 30 min to 60 min
aerobic exercise ျဖစ္၇မယ္
ေမာရမယ္ ေခြ ်းထြက္ရမယ္  ကိုယ္လက္ လုွပ္ရွားရမယ္
အ၇မ္း ဆိုးရႊားစြာ ေမာ တာကို ဆိုလိုၿခင္ းမဟုတ္
အသက္ရွ ု ေလ့က်င့္ခန္ း ရွုသြင္း ရွု ထုတ္ စသျဖင့္
ရွုသြငး္ ရွု ထုတ္ လုပ္တဲ့ အခ်ိန္ မွာလည္း လက္ေၿခ ေခါငး္မ်ားလွုပ္ရွားတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း
အိပ္ ထ မ တင္ ထိုင္ ထ ေၿခလႊဲ လက္လႊဲ ေၿခ ခါ လက္ခါ ေခါင္းခါ စသျဖင့္ လုပ္ ေပးရမယ္
ဒါက arerobic exercise
ေနာက္တစ္ခုက အစား အေသာက္နဲ့ ထိန္းၿခင္း
တစ္ရက္ကို တေန့ ကို
လက္ဖက္ရည္တစ္ဇြန္းစာ၇ိွေသာ ဆားပမာဏ 4g ကို သာ စားသံုးရမည္ ျဖစ္သည္
ထို ထက္ ပို စားပါက ဆားစားသံုးမွ ုမ်ားျပီး ေသြးတိုး ေရာဂါ ျဖစ္ဖို့ အလားအလာမ်ားတယ္
ဆားေတြ ကို တစ္ရက္ ၂ ဇြန္းေလာက္ စားေနၾကတယ္
အဲ့ေတာ ေသြးတိုး ေလျဖတ္တာ ဟာ လူေလးေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ျဖစ္နိုင္တယ္
လူ ေန ထိုင္မွ ု ေတြေၾကာင့္ ဆီးခ်ိ ုေတြလညး္ ျဖစ္ၾကတယ္ အခ်ိ ုေတြကို စားသံုး မ်ားတာ
ဆားေတြက တစ္ၿခားနညး္နဲ့လညး္ လာနိုင္ေသးတယ္
ငပိ င ေၿခာက ္ငံျပာရည္
ေနာက္ ဆား soda ပါတဲ့ အီၾကာေကြး နံျပားပဲျပ ုတ္
လွ ်က္ဆား အသင့္ ျပ ုလုပ္ျပီးသား ေခါက္ဆြဲ ေၿခာက္မွာလညး္
ဆားပါ၀င္နွ ုန္းမ်ားတာကို ေတြ့ရ
သံုးစြဲမွ ုမ်ားတဲ့ အတြက္
လူ ၄ ေ၇ာက္မွာ ၁ ေယာက္သည္ ေလျဖတ္ ဖို့ ေသြးတိုးဖုိ့ အလားအလာ၇ိွနိုင္တယ္လို့
သုေတသီမ်ားကဆိုတယ္
ေလျဖတ္ တာကို လူေတြေၾကာက္ၾကတယ္
ေသြးတိုးကို ထိန္း ခ် ုပ္ဖို့ ေသြးေပါင္းတိုငး္တဲ့ စက္ေတြ ၀ယ္ထားသင့္
digital ေတြထြက္ေနတယ္
ေသြးတိုးကို ခ်ိန္ျပီး တိုးတယ္ မတုိးဘူး
140/90 ေက်ာ္တယ္ဆိုရင္ တိုးတယ္
အသက္ ၅၅ ေအာက္ဆိုရင္
beta blocker ေလးေပးမယ္ တိုငး္ၾကည့္မယ္ တိုးေနေသး၇င္
acei ေပးမယ္
acei ေၾကာင့္ ေခ်ာငး္ ေၿခာက္ ဆိုး၇င္ arb ေပးမယ္
တစ္လံုးစေပး ထိန္း မရ ၂ လံုး ေပး
စသျဖင့္ ထိန္း ရမယ္ ေသြးတိုးကို အစား အေသာက္အေနအထိုင္ေရာ
ေဆးေရာ မွ ် ေအာင္ ထိန္းရမယ္
စားေသာက္ေန ထိုင္ ေကာင္းလို့ ေသြးတိုး က်ရင္ ေဆးကို ေလွ ်ာ ့ေပးရမယ္
မက် ဘဲ တိုးေနရင္ ေဆး  dose တိုးဖို့ လိုလာမယ္
အသက္ ၅၅ ေက်ာ္ရင္  ccb or diuretic ေတြ ေပး
ေနာက္ အားကစားလုပ္တယ္ ကိုယ္ လက္ လွ ုပ္ရွားတအားလုပ္ျပီး ေခြ ်းထြက္ရင္
ေရဓါတ္ ျပန္ ျဖည့္ ေပးရမယ္
ccb မွာ amlodipine ၇ိွမယ္ nifidipine ၇ိွမယ္ Cilnidipine ရိွမယ္
amlo 5 mg လာတယ္ 10 mg လာတယ္
စစေပးရင္ေတာ 5 mg ေလာက္ ေန စထိန္းၾကည့္ မရရင္ 10 mg တိုး
တစ္ေန့ တစ္ၾကိမ္
အဆင္မေျပရင္ ေဆး ေျပာင္း nifi denk ဆိုတာ၇ိွ
တစ္ၾကိမ္နဲ့ ထိန္း
မ၇ရင္ ၁ ေန ့ ၂ ၾကိမ္ေပး
ေပးလို့ peripheral odema ၇တတ္ ေဆးဆိုးက်ိ ုး ရင္ ေဆး ဆိုးက်ိုးနညး္တဲ့
Cilnidipine 10 mg ေျပာငး္ ေပးနိုင္တယ္
ေသြးတိုးက်ေဆးေတြ  က ေသြးေပါငး္ က် တတ္ ေခါငး္ မွ ုးတတ္ သည္
ေခါငး္မူတယ္ ဆိုတာနဲ့ ေသြးေပါင္က်တာ လညး္ ျဖစ္နိုင္သလို
ေသြးတိုးတာလညး္ ျဖစ္နိုင္တယ္
ေသြးတိုးတာ တစ္ခ်ိ ု200 ေက်ာ္တာေတာင္ ေခါငး္မမူတာေတြ ၇ိွပါတယ္
ဒါေၾကာင့္ ေခါငး္ မမူဘူးဆိုတာနဲ့ ေသြးတိုး မ၇ိွဘူးလို့ ေျပာမရ သလိုဘဲ
ေခါငး္မူးတိုင္းလညး္ ေသြး ေပါင္က်တတ္တဲ့ အေၿခ အေန မ် ိုး ျဖစ္နိုင္တယ္ ဆိုတာ
ေတြး ထည့္သင့္ပါတယ္
ဒါေၾကာင့္ ေသခ်ာေအာင္ digital ေတြ ေသြးေပါင္တိုငး္ စက္မ်ား၀ယ္ထားသင့္ပါတယ္
omron တံ ဆိပ္ လက္ရိွ အသံုးမ်ားၾကတယ္ ၄ ေသာင္း ၇ ေထာင္ ေလာက္ရိွ
၃ နွစ္ အာမခံ
ေသြးတိုးက မထိန္း၇င္ ၾကာလာရင္ မ်က္စိထိ မယ္
ေက်ာက္ကပ္ ထိမယ္
ေက်ာက္ကပ္ ထိ လို့ ေသြးတိုးတာလညး္ ၇ိွပါတယ္
ေဆးေတြ ေသာက္ျပီး ေသာ္လညး္ေကာင္း ဒညင္း သီးေတြစားျပီး ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္တာမ် ိုးေတြ
ေရရည္ ေသြးတိုးကို မထိန္းရင္ မ်က္စိထိမယ္
ေက်ာက္ကပ္ထိမယ္
ဆီခ်ိ ုေတြ ၀င္လာမယ္
ဆိးခ်ိ ုရိွသူကလည္း မထိန္းရင ္ေသြးတိုးေတြ ၀င္လာမယ္
ထိန္းခ် ုပ္ မွု မရိွေသာ ေသြးတိုး ဆီး ခ်ိ ုးသမားေတြသည္ တစ္ၿခားေရာ၈ါမ်ားပိုဆိုးလာနိုင္တယ္
ေက်ာက္ကပ္ပ်က္တာ ေၿခ လက္ ထံု က်င္တာ pregabalin ေပးၾကတာမ်ားတယ္ ဆီခ်ိ ုးေတြမွာ
gabapentin စသျဖင့္ ၇ိွ
ဆီးခ်ိ ုမထိန္း၇င္ မ်က္စိကြယ္တာ တိမ္စြဲတာ ေတြျဖစ္လာနိုင္
ေသြးတိုးေၾကာင့္ လညး္ ေလျဖတ္ တာ နွလံုး ေသြးေၾကာ က်ဥ္း တာ ပိတ္တာ
ေမာတာ နွလံု းပ်က္ျပီး ေဖာ ေယာင္တာ
ေက်ာက္ကပ္ ထိရင္လညး္ မ်က္နွာေတြေဖာလာတာ
ဒါေၾကာင့္ အသက္ၾကီးလာရင္ ေသြးေၾကာေတြက အဆီ ဖတ္ ေတြနဲ့ ျပည့္ျပည့္လာတယ္
နံရံ ထူထူလာမယ္ မာလာမယ္ အသက္ၾကီးရင္ေသြးတိုးက ျဖစ္ဖို့ အလာအလာမ်ားတယ္
လူေန မွ ု အေန အထိုင ္နဲ့ က်န္းမာေရး အစားအေသာက္နဲ့ ထိန္း ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္
ေသြးတိုး လို့ ေလျဖတ္
ေလျဖတ္ တယ္ဆိုတာ ေသြးေၾကာ ပိတ္ တာ၇ိွသလို  ေပါက္တာလညး္ရိွ
ေပါက္ လား ပိတ္ လား အေပၚ မူတည္ျပီးကုထံုေတြ ကြာမယ္
ေသြးခဲ ပိတ္ရင္ ေဖ်ာ္တဲ့ ေဆး၇ိွမယ္  အဆီဖတ္ ပိတ္ရင္ ေပါင္ ေသြးေၾကာကေန ထုတ္ တဲ့ နညး္၇ိွမယ္
ေပါက္တာကို ေဖ်ာ္တဲ့ ေဆး ေပးရင္ေတာ ပို ဆိုးလာနိုင္ပါတယ္ ေလျဖတ္တာက
ဒါေၾကာင့္ ေပါက္လား ပိတ္ လား ဆိုတာ ct mri ရိုက္မွ သိနိုင္ မယ္
ေသြးတိုးဆိုတာကို အဖက္ ဖက္ က ကုရ
ေသြးတိုး က်ေဆး ေပး ဖို့ လို အပ္ သလို အဆီက်ေဆး ေသြးအတြငး္ အဆီ စစ္ေဆးျပီး ေပးတာေတြ
ေသြး မခဲ ေအာင္ aspirin 75 mg baby aspirin ကို cvs protection အတြက္ ေပးတာေတြ
atorvastatin ေသြး အတြင္း အဆီက်ေဆး
ညဖက္ ေပးတာမ်ားတယ္ 10 mg 20 mg လာတယ္
ညဖက္ အိပ္ ခ်ိ္န္ စုပ္ယူမွ ုအားေကာင္း လို့ ေပးတယ္
aspirin atorvastatin ေတြကို cvs risk stroke risk ကို ကာကြယ္ တဲ့ အေနနဲ့ ေသြး တိုး ဆီး ခ်ိ ုသမားေတြမွာ ထည့္သံုးလာၾက
အတူ တစ္ကြ ေပးတာမ်ားလာတယ္
ဒါေပမယ္ ့ အသက္အ၇မ္းၾကီးလြန္းတဲ့ ၆၀ ေက်ာ္ေတြကို ေပးတဲ့အ ခါ aspirin ကို ျပန္ ျဖ ုတ္ ၾကတယ္
baby asprin က အက်ိ ုး သက္ေရာက္မွ ုထက္ cvs risk stroke risk ကို ကာကြယ္ တာထက္
gi bleeding ျဖစ္ျပီးေသဆံုးတာမ်ားတဲ့အ တြက္ အသက္ၾကီး သူမ်ားမွာ အသံုးနညး္တာကို ေတြ့ရတယ္
မေပးေတာတာကို ေတြ့ရတယ္
၄၅ နဲ့ ၆၀ ေအာက ္ေပးတာ ပို ေကာငး္မယ္ aspirin ကို

ေဒါင္း၇န္ လင့္
https://drive.google.com/file/d/1KSfF9UX_rvPvfjNDyrdqZ0vgb5PR5-8A/view?usp=sharing
မြန်မာနိုင်ငံသွေးတိုးရောဂါအဖွဲ့ မှ ကြီးမှူးကျင်းပသော သွေးတိုးရောဂါ လူထုပညာပေး ဟောပြောပွဲအခမ်းအနား တိုက်ရိုက် Live အစီအစဉ်...
https://www.facebook.com/zifammyanmar/videos/2571747292915729/